توصیف قرآن در سوره ابراهیم بر اساس تفسیر المیزان

هدفمندی سوره های قرآن، امروزه یکی ازمباحث مهم و تاثیرگذار قرآن پژوهی معاصر شناخته می شود. ازسوئی دیگر، قرآن‏پژوهان دردو دهه اخیر از زاویه دیگری به تفسیرقرآن نگریسته‏اند و معتقدندکه این روش نوکمک شایان توجهی به درک مفاهیم قرآن کریم می‏کند. این روش که به تفسیر ساختاری قرآن شهرت یافته سبک جدیدی در تفسیر قرآن است. دو رویکردهدفمندی و ساختاری براین باورندکه هر"سوره"بسان جامعیت و یک کلیت واحدتلقی شده ومجموعه ای منظم بوده ودارای شخصیت وروحی مستقل است که درکالبدتمام آیات آن جریان داردوچگونگی رابطه آیات با غرض اصلی سوره مطالعه می گردد.
علامه محمدحسین طباطبائی نخستین مفسرشیعی بوده که درتفسیرخودبه اهداف ومقاصدسوره هاوبلکه به ساختارسوره هاتوجه کرده است. وی با گشودن فصلی درابتدای هرسوره باعنوان"بیان"هدف وغرض اصلی سوره رامورد بررسی قرارداده ودرلابلای تفسیرخودمبانی نگرش ساختاری به قرآن رااستوارنموده است. کار سترگ علامه طباطبائی نشان ازآثارمثبت وماندگارنگرش هدفمندبه سوره هاداشته وهم چنین تاثیرشگرف مطالعه ساختاری سوره رادرکشف نکات بدیع وکارآمدرابه همگان اثبات کرده است. هدف مقاله حاضربررسی توصیف قرآن درسوره ابراهیم ازنگاه علامه طباطبایی درتفسیرالمیزان بوده است.
نتایج تحقیق نشان داده که غرض وهدفمندی سوره ابراهیم درتفسیرالیمزان پیرامون"اوصاف قرآنی"است که برپیغمبر اسلام (صلوات الله علیه) نازل شده،آیت،معجزه ونشانه رسالت آن جناب است تامردم راازظلمت ها به سوی نورخارج کرده،وبه راه مستقیم خداوندعزیزوحمیدراهنمائیشان کند. سوره‏ای که تنهابانام"ابراهیم" خوانده می‏شود. ساختارسوره ابراهیم،براساس تفسیرالمیزان به پنج بخش تقسیم شده وبه بررسی هدف ونقش قرآن درهدایت ودعوت بشربه راه خداوندعزیزوحمیدپرداخته شده است. هدف اصلی سوره ابراهیم مبنی بر"توصیف قرآن"،درتمامی بخش های پنج گانه آن به مثابه بخش های مختلف پیوسته ومرتبط با یکدیگر تبیین شده که معرف رویکرد پیوستگی وتناسب آیات ازمنظرعلامه طباطبایی درسوره ابراهیم بوده است.
در پایان مقاله، نکات تکمیلی تفسیرسوره ابراهیم درپنج بخش ارائه گردیده است: فضائل،مقامات و دعاهای هفتگانه حضرت ابراهیم،انواع اسلوبهای پنج گانه دعوت اسلامی،قرآن شناسی دوآیه اول وانتهایی سوره ابراهیم درزمینه تناسب ابتداوانتهای سوره ابراهیم وجامعیت قرآن،اصول معارف قرآن (توحید،نبوت ومعاد) درسوره ابراهیم،شناخت وبیان عظمت انسان ودانش"فاصله آیات"،جایگاه ونقش آن درتفسیرسوره ابراهیم درالیمزان.