قاعده إعراض و اثر آن بر زوال حق اختراع

در بیشتر نظام های حقوقی معاصر، «اعراض» به عنوان یکی از موجبات زوال حق مالکیت مورد شناسایی قرارگرفته و حتی نسبت به سایر حقوق نیز امکان پذیر می باشد. اما در فقه اسلامی و حقوق ایران، به صورت بسیار جزئی مورد اشاره قرار گرفته و هرگز تحت عنوانی مستقل، از آن بحث نشده است؛ لذا در این مقاله سعی برآن شده تا با توجه به اقوال و آثار فقهای متقدم و معاصر، همچنین با توجه به عقاید حقوقدانان ایرانی، ابتدا آثار اعراض نسبت به اموال مادی مورد بررسی قرار گرفته و سپس با توجه به این آثار، نتیجه اعراض از اموال فکری خصوصا حق اختراع مطالعه گردد. در این تحقیق مشخص شد که اعراض از حق اختراع، همچون اعراض از سایر حقوق مانند حق ارتفاق و حق انتفاع، امکان پذیر بوده و پس از اعراض، بر خلاف اموال مادی، حق اختراع معرض عنه، از جمله اموال عمومی محسوب گردیده و تملک آن حتی توسط خود مخترع یا مالک قبلی نیز غیر ممکن خواهد بود.