گونه شناسی اهانت به انبیاء؛ پژوهشی در قرآن کریم

در قرآن کریم سرگذشت پیامبران و تلاش آنها برای هدایت اقوامی که به سوی آنها فرستاده شده بودند، به صورت مکرر ذکر شده است. در این کتاب آسمانی یکی از مسائل پرتکرار، برخورد اقوام انبیاء با ایشان است که این رفتارها خالی از اهانت به انبیاء و فرستادگان الهی نبوده است. این آیات نشان می دهد که اهانت به انبیاء الهی در امت های سابق مساله ای فراگیر بوده و هیچ رسول و نبی ای از این رفتار ناشایست قوم خود آسوده نبوده است. ازاین رو بررسی و گونه شناسی اهانت هایی که قرآن کریم گزارش کرده است می تواند در روشن کردن این روش های دشمنی و شیوه های لازم برای مواجهه با آن موثر باشد. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد، از میان انواع اهانت های صورت گرفته بیشترین اهانت ها به موارد زیر تعلق دارد: تمسخر و استهزاء، دروغ گو خواندن، تکذیب و افتراء، ساحر و یا سحر زده خواندن، متهم کردن انبیاء به رذایل اخلاقی و عیوب. این امر نشان از آن دارد که دشمنان انبیاء برای مقابله با دعوت ایشان، از روش های غیراستدلالی بیشتر استفاده می کرده اند. مقاله حاضر با استقصا، بررسی و دسته بندی گزارش های قرآنی و مراجعه به تفاسیر مشهور فریقین تلاش می کند تا گونه های مختلف این اهانت ها و شیوه های دشمنان اولیاء الهی را بازشناسی و زمینه طراحی شیوه های مواجهه با آن را فراهم آورد. ***