ارزیابی و شناخت وضعیت زادآوری دانه زاد زالزالک، آلبالو وحشی و ارژن در جنگل های زاگرس مرکزی (مطالعه موردی: جنگل های دالاب استان ایلام)

زالزالک (Crataegus pontica) ، آلبالو وحشی (Cerasus microcarpa) و ارژن (Amigdalus orientalis) از گونه های چوبی مهم همراه گونه های درختی جنگل های زاگرس بوده و پویایی زادآوری آن ها به بهبود زادآوری گونه های درختی کمک می کند. این پژوهش با هدف بررسی و شناخت الگوی استقرار زادآوری گونه های زالزالک، آلبالو وحشی و ارژن در سه رویشگاه جنگلی در دالاب استان ایلام با شرایط رویشگاهی مختلف و نیز بررسی تغییرات فصلی آنها طی بهار و تابستان 1395 انجام شد. در هر رویشگاه یک ترانسکت پایه در جهت عمود بر شیب دامنه پیاده و روی آن موقعیت های استقرار زادآوری شامل "زیر تاج درخت"، "زیر و پناه درختچه "، "زیر و پناه بوته "، "کنار سنگ " و "فضای بدون پوشش" با سه تکرار انتخاب شد. برای هر تکرار یک قطعه نمونه دایره ای 15 مترمربعی دائمی به منظور بررسی تغییرات فصلی پیاده و تعداد و ارتفاع نهال ها برای هر گونه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تغییرات فصلی زادآوری آلبالو وحشی با کاهش معنی دار همراه است. بیشترین تراکم نهال زالزالک در جهت جغرافیایی جنوبی و طبقه ارتفاعی پایین تر از 1500 متر از سطح دریا و در مورد ارژن در جهت جغرافیایی شمالی و طبقه ارتفاعی بالاتر از 1500 متر از سطح دریا بود. بیشترین تراکم نهال آلبالو وحشی در زیر تاج درختان بلوط، در مورد زالزالک در زیر درختچه ها و در مورد ارژن در کنار سنگ ها یافت شد. بیشترین تراکم نهال آلبالو وحشی، زالزالک و ارژن در سمت شمالی تاج درختان و نیز در ثلث اول شعاع تاج درخت یافت شد. بیشترین درصد نهال های بلند آلبالو وحشی در ثلث اول شعاع تاج درخت و در مورد زالزالک و ارژن در ثلث سوم شعاع تاج درخت بود. نتیجه گیری شد که تاج درختان و درختچه ها مهم ترین نقش را در استقرار نهال ها و حفاظت از آنها در برابر سرما و گرما به عهده دارند. هرچند که نقش سنگ ها در حفظ خاک و استقرار نهال قابل توجه است.