تغییرات مکانی و زمانی میزان نیترات در آب زیرزمینی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز سیلوه)

آلودگی منابع آب زیرزمینی به نیترات در حال حاضر یکی از مهم ترین مسائل زیست محیطی محسوب می شود. با توجه به کاربری های متعدد حوزه آبخیز سیلوه، پارامترهای کیفی در آب زیرزمینی این حوضه می تواند دارای تغییرات مکانی و زمانی قابل توجهی باشد. بر این اساس نمونه های آب زیرزمینی 145 نقطه مورد بررسی قرار گرفت. پس از بررسی واریوگرام و مشخص شدن مکانی بودن تغییرات نیترات، روش های مختلف شامل روش معین عکس فاصله و روش های زمین آماری تخمین گر توابع شعاعی، تخمین گر موضعی، تخمین گر عام، روش کریجینگ معمولی، کریجینگ ساده و کریجینگ جهانی در نرم افزار GIS مورد ارزیابی قرار گرفت و نقشه های پراکنش مکانی نیترات در دو مقطع زمانی (قبل و بعد از فصل برداشت) تهیه گردید. بر اساس معیار ارزیابی خطای برآورد (RMSE) ، روش کریجینگ معمولی دارای کمترین خطاست و از دقت قابل توجهی برخوردار بوده است. توزیع مکانی نیترات در آب زیرزمینی منطقه نشان می دهد که غلظت نیترات در مناطق با قابلیت نفوذ بالا و کاربری کشاورزی و اراضی بایر (شرق و جنوب حوزه) بالاترین مقادیر را داشته است. البته وجود سنگ شیل در این قسمت که نیترات زا است این موضوع را تشدید می کند. مقایسه غلظت نمونه های نیترات با استانداردهای ملی و بین-المللی (50 میلی گرم بر لیتر) نشان می دهد که 38/1 (2 حلقه) درصد از نمونه های مورد بررسی، قبل از فصل برداشت آلوده به نیترات بوده اند، در صورتی که 03/11درصد از نمونه های مورد بررسی (16 حلقه) ، بعد از فصل برداشت آلوده به نیترات بوده اند.