پهنه بندی حفاظتی آبخوان کارستی تنگه کناره یاسوج با روش COP

منابع آب کارستی از مهمترین منابع تامین کننده آب مورد نیاز مردم جهان است که 25-20 درصد از جمعیت جهان به آنها وابسته اند؛ این منابع تحت فشار فزاینده ای قرار دارند و به دلیل ماهیت تغذیه نقطه ای به مدیریت ویژه ای نیاز دارند. در این پژوهش، با تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان کارستی تنگه کناره یاسوج با استفاده از روش COP، ضمن تبیین زون های حفاظتی، محدودیت های پیشنهادی نیز ارائه گردید. در ابتدا اطلاعات و نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی مربوط به منطقه مورد نظر جمع آوری و برای انتقال به محیط GIS رقومی شدند. برای تهیه داده ها، نقشه ها و اطلاعات مورد نیاز در رابطه با وضعیت کارست شدگی، خاک و پوشش گیاهی چند نوبت بازدید و پیمایش میدانی به عمل آمد. سپس، تمامی عملیات و محاسبات ریاضی برای تهیه نقشه عوامل و زیرعامل های مد نظر در روش COP شامل عامل لایه های پوششی (O) ، عامل تمرکز جریان (C) و عامل بارش (P) در محیط GIS انجام گردید. نتایج نشان داد که مقدار آسیب پذیری آبخوان کارستی منطقه بین 6/0 تا 2/4 می باشد که نشان دهنده دامنه آسیب پذیری خیلی کم تا زیاد است به طوری که سطح طبقه با آسیب پذیری زیاد، 6/1 درصد از سطح محدوده مورد مطالعه است که بر روی سازند دوره کواترنر و مساحت محدوده با طبقه آسیب پذیری متوسط 1/77 درصد است که عمدتا بر روی سازند آسماری، قرار گرفته است؛ همچنین بیشترین مساحت طبقه با آسیب پذیری کم با سطح 2/21 درصدی، بر روی سازندهای پابده، گورپی و رازک واقع شده است. در نهایت، سه محدوده حفاظتی I ،IIوIII به ترتیب برای نواحی با درجه آسیب پذیری زیاد، متوسط وکم و خیلی کم در نظر گرفته شد که در قالب نقشه حفاظتی همراه با محدودیت های ویژه هر زون، ارائه گردید. به طور کلی می توان مهمترین عوامل موثر بر حساسیت را به ترتیب اهمیت، مقدار بارش، تمرکز جریان و لایه های پوششی دانست.