بررسی روند بیابانی شدن دشت خاش با تاکید بر معیارهای آب و پوشش گیاهی

به دلیل سیاست های نادرست در بخش منابع آب و برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، کیفیت آب در اکثر دشت های کشور کاهش یافته است. از این رو بررسی کیفیت آب به منظور شرب و کشاورزی از نظر کیفی حائز اهمیت است. با این هدف در این پژوهش به بررسی روند تغییرات بیابانزایی در دشت خاش با استفاده از دو معیار آب زیرزمینی و پوشش گیاهی پرداخته شد و نمودارهای شولر و ویلکوکس برای سال های 1380، 1387 و 1394 با استفاده از نرم افزارهای AquaChem ترسیم شد. هم چنین تغییرات مکانی نیز در سطح دشت خاش با نرم افزار Arc GIS تهیه گردید و روند تغییرات پوشش گیاهی نیز با استفاده از تصاویر سنجنده MOD13A2 و تکنیک سنجش از دور صورت پذیرفت. نتایج با مقایسه نمودار شولر نشان داد که تعداد چاه هایی که از نظر پارامتر TDS دارای وضعیت غیرقابل شرب هستند طی سال های 1387 و 1394 نسبت به سال 1380 افزایش پیدا کرده اند. این در حالی است که سطح اراضی که وضعیت شرب خوبی دارند در طی سال های 1387 و 1394 نسبت به 1380 کاهش پیدا کرده و بر سطح اراضی شرب قابل قبول افزوده شده است. مطابق نمودار ویلکوس نیز این نتیجه به دست آمد که بیشتر چاه های منطقه شور تا خیلی شور هستند و استفاده از آن ها برای کشاورزی مضر بوده و یا نیاز به تمهیدات است. نتایج روند تغییرات پوشش گیاهی نیز به صورت کاهشی بوده و میزان متوسط شاخص NDVI با گذشت زمان کاهش یافته است. در انتها می توان چنین نتیجه گیری کرد که روند تغییرات در منطقه مورد مطالعه در جهت تخریب است. روند تخریبی در منابع پایه منطقه مورد مطالعه می تواند زنگ خطری برای مدیران و برنامه ریزان شهری و منابع طبیعی باشد.