چندمعنایی پسوند «- انه» فارسی: رویکرد ساختواژه ساختی

پژوهش پیش رو، پسوند اشتقاقی «- انه» در زبان فارسی را مورد واکاوی قرار می دهد و سویه های گوناگون ساختاری و معنایی/ کارکردی آن را بررسی می کند. این پژوهش، با رویکردی ساخت بنیاد و در چارچوب نظریه ساختواژه ساختی انجام گرفته که می کوشد الگوهای واژه‎سازی را بر پایه مفهوم «ساخت» و «طرحواره های ساختی» تبیین نماید و روابط پایگانی میان طرحواره ها و زیرطرحواره ها را به گونه ای سامان مند نشان دهد. داده های پژوهش برگرفته از پیکره ساختواژی خود نگارندگان (با بیش از 10000 واژه مشتق و مرکب فارسی) ، فرهنگ فارسی زانسو (کشانی، 1372) و واژه های مستخرج از فرهنگ پسوند در زبان فارسی (رواقی، 1388) است که 944 واژه مشتق ساخته شده با پسوند «- انه» را دربر می گیرد. یافته های پژوهش نشانگر آن است که «- انه» ، پسوندی چندمعنا و دارای تنوع معنایی چشمگیری است که میتواند در 12 زیرطرحواره ساختی نمایان شده و واژه هایی از مقوله اسم، صفت یا قید بسازد. این چندمعنایی، نه در سطح واژه های عینی، بلکه در سطح طرحواره های ساختی انتزاعی قابل تبیین است و از این رو، آن را چندمعنایی ساختی می نامند.