جایگاه معیاری امام جواد (علیه ‏السلام) در تفکر اعتقادی شیعه

جریان امامت شیعی برای نخستین‎بار در عهد امام جواد (علیه‏ السلام) با پرسش‎هایی متفاوت مواجه گردید. همین امر موجب شد تا آن حضرت از جایگاه ویژه و متمایزی برخوردار شود. حضرت با اینکه در خردسالی به امامت رسید، به خوبی توانست پاسخگوی مشکلات و پیشامدها باشد؛ چه در حوزه سیاست و اجتماع و چه در عرصه اندیشه و باورها. امام جواد (علیه‏ السلام) مسیر امامت شیعی را با طراحی درست به پیش برد، به‎گونه‎ای که پس از آن حضرت دیگر انشقاق ماندگاری در مذهب شیعه و جریان امامت رخ ننمود. امام (علیه‏ السلام) به‎جهت حضور در دوره خاصی از تاریخ، تکلیف ویژه‎ای یافته بود که دیگر امامان (علیهم‏ السلام) بدان مامور نشده بودند؛ ماموریت معیاربودن و معیارسازی برای آینده تفکر مذهبی؛ الگویی که تا عصر غیبت تداوم یافت. مقاله می‎کوشد تا نقش معیاری امام (علیه ‏السلام) را به‎کوتاهی کاویده و به این پرسش اساسی پاسخ دهد که چرا امام (علیه‏ السلام) به چنین نقشی متمایز شده است؟ فرضیه اصلی نوشتار این است که امام (علیه ‏السلام) به‎سبب واقع‎شدن در دوره عقل‎گرایی و هجوم اندیشه‎های انتقادی، با ارائه معیار در مقام تنزیه اندیشه اسلامی برآمد و به‎رغم همه هجوم‎های سیاسی و فکری، توانست الگویی ماندگار در تاریخ شیعه ارائه دهد.