مدل سازی تخریب جنگل های زاگرس با استفاده از رگرسیون لجستیک (مطالعه موردی: جنگل های چرداول استان ایلام)

از آنجا که تغییر کاربری اراضی و تخریب جنگل ها، نشان دهنده ارتباط مستقیم و متقابل انسان و محیط زیست طبیعی آن است، درک بهتر فرایندهای اجتماعی و بیوفیزیکی که ایجادکننده تغییرات و تخریب اراضی هستند، می تواند نقش مهمی در سیاست گذاری و اجرای اقدامات پیشگیرانه و تصمیم ها داشته باشد. به منظور بررسی روند تخریب پوشش جنگلی شهرستان چرداول در استان ایلام، از تصاویر سنجنده های پیمایش گر چندطیفی و تصویربردار عملیاتی زمین ماهواره لندست مربوط به سال های 1366 و 1393 و روش مدل سازی رگرسیون لجستیک استفاده شد. برای بررسی عوامل تخریب، نقشه تغییر پوشش جنگلی با متغیرهای فیزیوگرافی (شیب، جهت و ارتفاع) و انسانی (فاصله از جاده و فاصله از مناطق مسکونی) وارد مدل رگرسیون لجستیک شد. نتایج پژوهش نشان داد طی 27 سال، حدود 82/10332 هکتار از جنگل های شهرستان چرداولتخریب شده است که نشان از کاهش سالانه 67/382 هکتار از سطح جنگل های منطقه دارد؛ همچنین، نتایج مدل سازی نشان داد که متغیر جهت دامنه با دارا بودن بیشترین ضریب تاثیر (7267/0) ، شاید مهم ترین عامل بیوفیزیکی تاثیرگذار بر تخریب جنگل در منطقه مورد مطالعه بوده است؛ پس از آن، به ترتیب متغیرهای شیب و ارتفاع از سطح دریا در تخریب احتمالی جنگل تاثیرگذار بودند. متغیرهای فاصله از روستا و فاصله از جاده هم رابطه معکوس با مقدار تخریب در منطقه مورد مطالعه دارند. ارزیابی مدل رگرسیونی برازش داده شده با شاخص های ویژگی عملیاتی نسبی (معادل 8493/0) وضریب تشخیص کاذب (معادل 2248/0) هم بیانگر قابلیت بالای مدل به منظور توصیف تغییرات و تعیین مناطق مستعد تغییر است. با توجه به سرعت تخریب سالانه جنگل در این منطقه که بیشتر از متوسط جهانی است، در صورت عدم برنامه ریزی پیشگیرانه توسط برنامه ریزان استانی و کشوری، شاید در آینده ای نه چندان دور شاهد پدیده بیابان زایی در شهرستان چرداول باشیم.