توسعه مدل SWAT-LU برای بررسی و شبیه سازی علل افت تراز دریاچه ارومیه و ارزیابی اثربخشی راه کارهای مطرح در احیای آن بخش اول: توسعه، واسنجی و صحت سنجی مدل SWAT-LU

افت سریع تراز آب دریاچه ارومیه در دو دهه گذشته، نگرانی های جدی در خصوص آینده این دریاچه و تبعات منفی از بین رفتن آن بر حوزه های مختلف محیط زیستی‏، اقتصادی و اجتماعی را به دنبال داشته است. تخفیف مشکلات موجود و احیای دریاچه نیازمند پیاده سازی رویکرد جامعی است که بدون شناخت ریشه های وقوع وضعیت فعلی و ارزیابی صحیح از اثربخشی اقدامات مطرح در این زمینه، قابل دست یابی نخواهد بود. در تحقیق حاضر، تهیه یک نسخه اختصاصی از مدل جامع هیدرولوژیکیSWAT که با توجه به شرایط و فرآیندهای مهم حوضه آبریز دریاچه ارومیه اصلاح یافته (ویرایش SWAT-LU)، برای ارزیابی موارد مذکور هدف قرار داده شد. در مقاله حاضر (به عنوان نخستین مقاله از سه مقاله ای که به منظور ارایه نتایج تحقیق تهیه شده)، رویکرد های بکارگرفته شده در فرآیند توسعه، واسنجی و صحت سنجی مدل مذکور ارایه می گردد. نتایج نشان داد که مدل SWAT-LU توانایی و قابلیت های مناسبی برای شبیه سازی چرخه هیدرولوژیکی حوضه آبریز دریاچه ارومیه و پیکره آبی دریاچه دارد و اصلاحات انجام شده به خوبی توانسته این فرآیندها را تدقیق نماید. به نحوی که مقدار شاخص های واسنجی مدل برای حدود 80 درصد از ایستگاه های هیدرومتری در سطح حوضه در محدوده قابل قبول قرار گرفته و نتایج شبیه سازی حجم آب دریاچه ارومیه نیز بسیار رضایت بخش است. هم چنین کنترل نتایج مدل برای سایر مولفه های هیدرولوژیکی نیز نشان دهنده دقت مناسب مدل در شبیه سازی آن ها بود. در مجموع نتایج این تحلیل ها نشان داد که مدل توسعه داده شده اجزای چرخه هیدرولوژیکی حوضه آبریز دریاچه ارومیه را با دقت قابل قبولی شبیه سازی نموده و ابزار مناسبی برای تحلیل شرایط و ارزیابی اثر اقدامات مختلف بر مقدار مولفه های مختلف هیدرولوژیکی و اندرکنش بین آن ها می باشد.