بررسی تاثیر آموزش بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری بر مهارت های اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
هدف کم توانی ذهنی یکی از اختلال های رشدی عصبی رایج است که می تواند به کیفیت زندگی نامطلوب و کاهش فعالیت ها و مهارت های اجتماعی منجر شود. بازی درمانی می تواند مهارت های اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی را بهبود بخشد. بازی یکی از روش های مهم آموزش مهارت های اجتماعی به دانش آموزان کم توان ذهنی است. بازی درمانی گروهی به بهبود مهارت های رهبری در کودکان کمک می کند و مهارت های اجتماعی آن ها را افزایش می دهد. چند دهه است که از بازی درمانی شناختی رفتاری به عنوان برنامه ای مداخله ای برای توسعه روابط و مهارت های اجتماعی کودکان کم توان ذهنی استفاده می شود. بازی درمانی شناختی رفتاری نوعی درمان شناختی رفتاری انطباق یافته و حساس به رشد است. بازی در بازی درمانی شناختی رفتاری، ابزاری است که برای برقراری ارتباط استفاده می شود و تکنیک های حمایتی کاربردی را غیرمستقیم به کودکان آموزش می دهد؛ همچنین روش جالب توجه و سرگرم کننده ای است. از این رو، آموزش برنامه های مناسب از جمله برنامه آموزشی بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری برای بهبود مهارت های اجتماعی کودکان کم توانی ذهنی اهمیت دارد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی برنامه آموزشی بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری بر مهارت های اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی در شهر اصفهان انجام شد.
روش بررسی این پژوهش، مطالعه ای نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه شاهد بود. در این پژوهش 22 دانش آموز کم توانی ذهنی 7 تا 11 ساله شرکت کردند که در سال تحصیلی 97-1396 مشغول به تحصیل بودند. آن ها از لحاظ اقتصادی و اجتماعی در سطح متوسطی قرار داشتند. آزمودنی ها با روش نمونه گیری در دسترس از مدرسه شهیدان نوری اصفهان انتخاب و به دو گروه 11 نفری آزمایش و شاهد تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه آموزشی بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری را در 7 جلسه (هر جلسه 40 دقیقه) دریافت کردند، در حالی که به گروه شاهد این نوع آموزش ارائه نشد و در برنامه رایج بازی درمانی گروهی مدرسه شرکت داشتند. ابزار استفاده شده در این پژوهش مقیاس مهارت های اجتماعی ماتسون بود. والدین برای آزمودنی ها مقیاس مهارت های اجتماعی ماتسون را در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. اطلاعات به دست آمده از هر دو پرسش نامه در قبل و بعد از مداخله با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری در نسخه 23 نرم افزار بسته آماری در علوم اجتماعی تحلیل شدند.
یافته ها در ابتدا مفروضه های عادی بودن و همگنی واریانس-کوواریانس متغیرها ارزیابی شدند. آزمون کلموگروف اسمیرنوف حاکی از آن بود که همه متغیرها عادی هستند (05/0P>). آزمون باکس هم فرض همگنی واریانس-کوواریانس را تایید کرد. بنابراین مفروضه های آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری برقرار است و می توان برای تحلیل داده ها از این آزمون آماری استفاده کرد. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد برنامه آموزشی بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری اثر معناداری بر مهارت های اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی داشت (001/0P<). همچنین نتایج بیانگر اثر معنادار برنامه آموزشی بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری بر همه خرده مقیاس های مهارت اجتماعی (رفتار اجتماعی مناسب، رفتار غیراجتماعی، پرخاشگری و رفتار تکانشی، برتری طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن، ارتباط با همسالان) در این دانش آموزان بود (001/0P<). بر اساس مجذور اتا می توان گفت به ترتیب 67، 55، 61، 56، 62 و 55 درصد تغییرات هر یک از مولفه های رفتار اجتماعی مناسب، رفتار غیراجتماعی، پرخاشگری و رفتار تکانشی، برتری طلبی و اطمینان زیاد به خود داشتن، ارتباط با همسالان و مهارت های اجتماعی از شرکت دانش آموزان کم توان ذهنی در برنامه آموزشی بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری ناشی می شود.
نتیجه گیری برنامه آموزشی بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری باعث بهبود مهارت اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی شد و استفاده از این برنامه آموزشی با نتایج مثبت و موثری همراه بود، زیرا مهارت های اجتماعی گروه شاهد که در برنامه بازی درمانی گروهی رایج مدرسه شرکت کرده بودند، بهبود معناداری نداشت. بنابراین توجه به برنامه آموزشی بازی درمانی گروهی با رویکرد شناختی رفتاری ضروری است و برنامه ریزی برای ارائه آموزش این نوع برنامه بازی درمانی گروهی به کودکان و دانش آموزان کم توان ذهنی اهمیت ویژه ای دارد.
زبان:
فارسی
صفحات:
262 تا 274
لینک کوتاه:
magiran.com/p1892976 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!