فنون ادبی از دریچه زبان‏شناسی: تحلیلی نشانه‏ شناختی

نویسنده:
پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
نوشته حاضر به بررسی برخی صنایع ادبی در ادبیات منظوم از دیدگاه زبان‏شناختی و در چارچوب نگرش نشانه‏شناختی سوسور (1916) می‏پردازد و قصد پاسخ‏گویی به دو پرسش زیر دارد:1. چه جنبه‏هایی از آراء نشانه‏شناختی سوسور در تبیین فنون ادبی جناس، ای هام، مراعات‏النظیر و واج‏آرایی کارآمد است؟
2. چرا ترجمه متون ادبی حظ نشانه‏شناختی اثر را زایل می‏کند؟
بررسی شواهد ادبی نشان می‏دهد بعد هنرآفرینی در صنایع موردبحث، تابع همنشینی نشانه‏ها در محور زنجیری و تعامل هم‏زمان آن‏ها با محور متداعی است، به نحوی که روابط متنوع بالقوه میان نشانه‏ها به فعلیت درآید. این روابط به ‏واسطه شباهت میان دال‏ها، شباهت میان مدلول‏ها یا شباهت میان دال و مدلول‏ها فعال می‏شود. اساس ایجاد شباهت میان اجزای نشانه، وجود روابط هم‏نامی و چندمعنایی میان نشانه‏ها به‏ویژه در جناس و ای هام است. در مواردی از جناس و واج‏آرایی نیز نحوه مجاورت نشانه‏ها، موجب شکل‏گیری نوعی دال ثانویه شده، ذهن را به یک مدلول انگیخته پیوند ‏می‏دهد. مراعات‏النظیر وقتی حاصل می‏شود که شباهت مدلول‏‏ها در محور همنشینی، حوزه معنایی و نشانه دیگری را در محور غیابی زبان، تداعی کند. همچنین ترجمه‏ناپذیری جنبه‏های هنری، به‏دلیل ارزش نشانه‏ها در نظام خاص هر زبان و بعد اجتماعی زبان است. روابط همنشینی و متداعی میان نشانه‏ها، بر پایه ارزش‏ خاص آن‏ها در نظام زبان فارسی حاصل می‏شود و ادبیات با ایجاد شبکه‏ای از روابط متداعی، جنبه‏های نهفته و غایب روابط میان نشانه‏ها را به فعلیت می‏رساند.
زبان:
فارسی
صفحات:
55 تا 84
لینک کوتاه:
magiran.com/p1894545 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!