ریشه شناسی تبارشناختی و کاربرد آن در زبان فارسی

تبارشناسی به مفهوم امروزی آن، زاده اندیشه ورزی های فریدریش نیچه و میشل فوکو است. نیچه با جداسازی تبارهای اخلاقی کوشید وجود این تبارها را به رفتارهای طبقات اجتماعی منتسب کند. فوکو ضمن پیگیری کار نیچه، مفهوم تبارشناسی را بر پایه شناخت نقاط انفصال و گسستگی درون تبارها با سیر وارونه از امروز به گذشته بنا نهاد. هرچند نیچه در این باره از فقه اللغه متاثر بود، هنوز ریشه شناسی تبارشناختی پدید نیامده است. مقاله حاضر به معرفی این روش ریشه شناسی اختصاص دارد. مسئله پژوهش در این مقاله چیستی مبانی نظری و عملی چنین روشی است. رویکرد پژوهش، طبق الگوی فوکویی تبارشناسی، مبتنی بر شناخت نقاط انشعاب در تبارهای واژگانی امروزی انتخاب شده است. ضمن بیان مبانی نظری ریشه شناسی تبارشناختی، ارزش برابر زبان های خویشاوند و ارزش درونی آن‎ها و همچنین ضمن بیان مبانی عملی این روش، چگونگی شناسایی تبارهای واژگانی و جداسازی خاندان ها و خانواده های درون آن ها موردبحث قرار گرفته است. سرانجام براینمونهریشه شناسی تبار واژگانیآتشرا عرضه کرده ایم. این تبار واژگانی،دست کم هفتخاندانوهرخاندان،یک تا چندخانوادهداردکهارتباطبیشترآن هاتاکنونچندانشناختهنبودهاست.