بررسی مقاومت القایی در گندم، Triticum aestivum L. نسبت به شته سبز گندم، Sitobion avenae Fabricius Hem.: Aphididae در شرایط آزمایشگاهی

شته سبز گندم، Sitobion avenae (Fabricius) ، یکی از آفات مهم غلات دانه ریز به ویژه گندم است. پارامتر (فراسنجه) های زیستی شته درون اتاقک رشد تنظیم شده در دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری14:10 (روشنایی: تاریکی) در قالب طرح کامل تصادفی و آزمایش کرت های خردشده تعیین شد. عامل اصلی شامل دو رقم گندم (سای سونز و شیرودی) و عامل فرعی عبارت از مدت زمان های پیش آلودگی (0، 2، 4، 6، 8 روز) بود. نتایج نشان داد، بین تیمارها از نظر پارامترهای نرخ خالص تولیدمثل (R0) ، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) ، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) ، مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) و میانگین مدت زمان یک نسل (T) S. avenae اختلاف معنی داری وجود دارد. بیشترین و کمترین مقدار rmدر رقم سای سونز به ترتیب در شاهد (092/0 بر روز) و تیمار 6 روز پیش آلودگی (063/0 بر روز) مشاهده شد. همچنین، در رقم شیرودی بیشترین و کمترین مقدار rm شته به ترتیب در شاهد (216/0 بر روز) و تیمار شش روز پیش آلودگی (157/0 بر روز) به دست آمد. بنابراین، می توان نتیجه گرفت که آلودگی های پیشین گندم به مدت شش روز ضمن القای مقاومت، نرخ رشد جمعیت شته را کاهش می دهد و در برنامه مدیریت تلفیقی یا IPM این آفت می تواند مفید واقع شود.