بررسی دو قطب زبانی استعاره و مجاز در اشعار احمد شاملو با رویکرد به نظریه نظام نشانه ای رومن یاکوبسون

پیام:
چکیده:
نگاه زبان شناسانه به برخی مقولات هنری کلام، یعنی استعاره و مجاز، یکی از پیامدهای نگرش زبان شناسانه به ادبیات، به عنوان نظامی نشانه وار از زبان و توجه به کارکرد زبانی ادبیات است. در این جستار، با رویکردی زبان شناسانه به تحلیل و بررسی زبان شعری احمد شاملو، شاعر جریان ساز معاصر می پردازیم. شاملو پیش از ابداع سبک «شعر سپید» ، پیرو نیما بود و در سرودن اشعاری به سبک نیمایی بسیار موفق؛ اما شاید بتوان تفاوت های میان دو سبک شعری شاملو - نیمایی و سپید - را با بررسی نظام نشانه ای زبان شعری او دقیق تر نشان داد. بنابراین، در پژوهش پیش رو، با رویکرد به نظریه رومن یاکوبسون، رابطه مشابهت (استعاره) و رابطه مجاورت (مجاز) را در سه سطح زبانی آوایی، واژگانی و نحوی شعر شاملو، بررسی خواهیم کرد و در پی پاسخ به این سوال هستیم که آیا با تغییر شعر این شاعر از سبک نیمایی به شعر سپید، وجه غالب شعر او نیز دستخوش تغییر شده است یا خیر؟ با بررسی برخی اشعار شاملو دریافتیم که وجه غالب اشعار نیمایی او «استعاره» است؛ چراکه این اشعار از وزن و قافیه (تشابه در سطح آوایی) و نیز رابطه مشابهت (استعاره) در محور جانشینی سطح واژگانی و نحوی برخوردارند. از سوی دیگر وجه غالب اشعار سپید وی، «مجاز» است؛ چراکه شاعر در آنها با دورشدن از تشابه آوایی، بر اساس اصل مجاورت در محور همنشینی زبان و نیز نزدیکی مدلول ها به مصداق هایشان به گسترش نظام زبانی شعر خود می پردازد و از این رو به زبان غیرادبی نزدیک تر است.
زبان:
فارسی
در صفحه:
43
لینک کوتاه:
magiran.com/p1894992 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!