تخمین ضریب یکنواختی توزیع آب در آبیاری بارانی با استفاده از روش های داده-کاوی

نظر به اینکه کمبود آب مهمترین تنگنای توسعه کشاورزی پایدار به شمار می آید و پتانسیل آبی کشور دیگر پاسخگوی نیازهای روبه رشد تقاضای آب بخصوص در بخش کشاورزی نیست، بهینه سازی مصرف آب امری ضروری به نظر می رسد. یکنواختی توزیع آب (CU) یک پارامتر مهم فنی در طراحی سیستم های آبیاری بارانی می باشد. با توجه به تنوع گسترده آبپاش های مورد استفاده در آبیاری بارانی لازم است با تغییرات ساده ای مانند تغییر فشار سیستم، تغییرات ارتفاع پایه آبپاش، تنظیم فاصله آبپاش ها روی لوله های جانبی و همچنین فاصله لوله های جانبی از یکدیگر یکنواختی توزیع آب و عملکرد سیستم آبیاری را بهبود بخشید. دراین پژوهش، مقادیر ضریب یکنواختی توزیع آب برای آبپاش های مدل AQ-20 و KA-6در4 تیمار فشارکارکرد (2، 5/2، 3 و 5/3 اتمسفر) ، 16 تیمار فواصل آبپاش ها (SL×Sm) شامل (9×18، 12×18، 15×18، 18×18، 9×15، 12×15، 15×15، 18×15، 9×12، 12×12، 15×12، 18×12، 9×9، 12×9، 15×9 و 18×9 متر) ، 4 تیمار ارتفاع پایه آبپاش (60، 90، 120 و 150 سانتیمتر) و 3 تیمار آرایش آبپاش ها (مربعی، مستطیلی و مثلثی) در شرایط باد آرام (2-0 متر بر ثانیه) در ایستگاه تحقیقات پنبه هاشم آباد گرگان اندازه گیری شد. جهت تخمین CU هر آبپاش از مدل M5 درخت تصمیم استفاده شد و نتایج حاصل با روشK – نزدیکترین همسایگی مورد مقایسه قرار گرفت. با مقایسه آماری نتایج محاسباتی، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) برای روش های M5 و K-NN در آبپاش AQ-20 برابر 0681/0 و 0562/0 و در آبپاش KA-6 نیز به ترتیب برابر 086/0 و 0716/0 به دست آمد که این امر بیانگر دقت مناسب هر دو روش در مدل سازی است. از آنجایی که مدل M5 قادر به ارائه روابطی صریح برای تخمین ضریب یکنواختی است، جنبه کاربردی بیشتری دارد.