معیارهای تدریس اثربخش از دیدگاه اساتید و دانشجویان و میزان کاربست آن در فرایند آموزشی

تدریس بعنوان یکی از فعالیت های اصلی آموزش و انجام موفق آن، مستلزم توجه به معیارهای آن می باشد. ازاین رو، هدف مطالعه حاضر تعیین معیارهای تدریس اثربخش از دیدگاه اساتید و دانشجویان و میزان کاربست آن در فرایند آموزشی دانشگاه تبریز است. دراین مطالعه از نوع ترکیبی (کیفی- کمی) جامعه آماری کلیه دانشجویان دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد و اعضای هیات علمی دانشگاه تبریز بود. در بخش کمی روش نمونه گیری از نوع تصادفی طبقه ای بود که با استفاده از جدول مورگان 375 نفر از دانشجویان و 145 نفر از اساتید به عنوان نمونه انتخاب شدند. در بخش کیفی نیز، حجم نمونه اساتید و دانشجویان در مصاحبه تا زمانی که داده ها به حد اشباع برسد ادامه یافت و تعداد 14 نفر استاد و 30 نفر دانشجو از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کمی از آمار توصیفی و استنباطی (t تک نمونه ای) و در بخش کیفی نیز از روش اسمیت استفاده گردید. در بخش تحلیل کیفی، معیارهایی ازقبیل طراحی و تدوین درس، اجرا و ارائه درس، روابط انسانی و ویژگی های فردی و ارزشیابی به عنوان معیارهای تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان و اساتید معرفی شد. در بخش کمی نیز مولفه طراحی و تدوین درس به ترتیب از دید اساتید و دانشجو با مقدار میانگین (66/2±35/3، 51/4±98/2) ، مولفه اجرا و ارائه درس (14/5±58/3، 48/7±38/3) ، مولفه روابط انسانی و ویژگی های فردی (92/2±48/3، 58/4±35/3) و مولفه ارزشیابی (15/2±69/3، 54/4±25/3) به عنوان معیارهای تدریس اثربخش در فرایند آموزشی دارای کاربرد بودند. به کارگیری این معیارها برای تدریس موثر در دانشگاه تبریز می تواند در ارتقا فرآیندهای آموزشی موثر واقع شود.