ارزیابی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپ های نخود کابلی با استفاده از نشانگرهای ISSR

نخود مهم ترین گیاه تیره حبوبات در ایران است و از آنجا که ایران بخشی از مرکز تنوع این گیاه به شمار می آید مطالعه تنوع ژنتیکی آن حایز اهمیت است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی نخود کابلی 81 ژنوتیپ نخود کابلی از سه مبداء موسسه ایکاردا، ترکیه و ایران در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال زراعی 94-93 کشت شد. از نه آغازگر ISSR برای بررسی تنوع استفاده شد و 79 نوار چندشکل از آغازگرهای مورد استفاده به دست آمد. تعداد آلل موثر از 19/1 (آغازگر (CAC) 5AG) تا 69/1 (آغازگر (ACTG) 4) متغیر بود. متوسط ضریب تنوع ژنتیکی نی و شاخص شانون در کل جمعیت به ترتیب 24/0 و 38/0 به دست آمد. ضریب تنوع نی برای جمعیت های مبداء ایکاردا، ترکیه و ایران به ترتیب 27/0، 2/0 و 2/0 و شاخص شانون برای این جمعیت ها به ترتیب 44/0، 32/0 و 3/0 به دست آمد. تجزیه واریانس مولکولی تفاوت میان جمعیت ها را معنی دار نشان داد. ولی واریانس بین جمعیت ها تنها ده درصد کل واریانس بین ژنوتیپ ها را به خود اختصاص داد. تجزیه خوشه ایژنوتیپ ها را به چهار گروه تقسیم کرد. نتایج تجزیه خوشه اینیز موید گستردگی تنوع درون جمعیت ها بود. تجزیه ساختار جمعیت با استفاده از نرم افزار STRUCTRE جمعیت را به چهار گروه با تعداد 14، 5، 8 و 4 ژنوتیپ برای هر گروه تقسیم کرد. تعداد 51 ژنوتیپ باقی مانده نیز به عنوان ژنوتیپ های مخلوط در نظر گرفته شدند. این پژوهش نشان داد که تنوع ژنتیکی مطلوبی میان ژنوتیپ های نخود کابلی مورد مطالعه در این تحقیق وجود دارد که می تواند در برنامه های به نژادی مورد استفاده قرار گیرد.