دورپیوند جهانی و دورپیوندهای منطقه ای ایران

دورپیوندهای جهانی با تغییر آرایش گردش جو، با اقلیم مناطق دورتر مرتبط هستند. مهم ترین این پدیده ها برای اقلیم ایران کدامند؟ رابطه دورپیوندهای منطقه ای و جهانی، با استفاده از سری زمانی ماهانه 61 سال (1950 تا 2010) در دوره سرد سال و روش همبستگی پیرسون تعیین شد. نتایج حاکی از آن است که مهم ترین پدیده های جهانی در سطوح میانی جو، دورپیوند دریای شمال- خزر (NCP) و نوسان اطلس شمالی (NAO) است. در فاز مثبت این دو دورپیوند، مرتبط با دورپیوند منطقه ای اروپای غربی-خزر شمالی، کاهش دما و افزایش بارش و در فاز منفی، افزایش دما و کاهش بارش در ایران حادث می شود. همچنین دورپیوندهای جهانی مهم در سطح زمین، نوسان قطبی (AO) ، اسکاندیناوی (SCAN) ، اطلس شرقی- روسیه غربی (EA-WR) و اطلس شرقی (EA) ، مرتبط با دورپیوندهای منطقه ای اروپای شمالی، سیبری شمالی و آسیای مرکزی می باشند که با فاز منفی نوسان قطبی، اسکاندیناوی و فاز مثبت اطلس شرقی- روسیه غربی و اطلس شرقی، کاهش دما و افزایش بارش و در فاز متفاوت، دورپیوندهای فوق با افزایش دما و کاهش بارش در ایران همراه اند. این شش دورپیوند جهانی در مطالعات اقلیمی، پیش بینی و تغییرات اقلیمی برای ایران، مهم ترین پدیده های جهانی دوره سرد سال می باشند.