رفتارشناسی نحوه عمل برخی مترجمان در مواجهه با دشواری های ترجمه متون عرفانی، بررسی موردی ترجمه های فارسی اللمع فی التصوف

نقد ترجمه در ایران، از آغاز تا به امروز، غالبا نوعی خطاشماری و بیشتر مبتنی بر مقایسه ترجمه با متن اصلی و متکی بر مفهوم هم ارزی بوده است. غالبا منتقدان ترجمه به تطبیق متن اصلی با ترجمه پرداخته اند و خطاهای مترجم را برشمرده و دسته بندی کرده اند. امروزه در جهان، این نوع نقد، خود مورد نقد قرار گرفته و صاحب نظران مطالعات ترجمه سعی می کنند نقد ترجمه را از خطاشماری و بعضا عیب جویی، به سوی درک خاستگاه های عمل مترجم سوق دهند؛ به این معنا که کدام ایدئولوژی یا مشخصات فرهنگی و یا ضعف و اشکال موجب شده که مترجم چنین ترجمه ای عرضه کند. بی گمان، این نوع نقد بسیار سودمندتر از خطا شماری صرف است. هدف ما از این پژوهش این است که نشان دهیم مترجمان محترم در مواجهه با دشواری های ترجمه متن عرفانی اللمع فی التصوف چه ترفند هایی به کار برده اند و چرا. روش ما توصیفی- تحلیلی است و در بررسی ترجمه های فارسی کتاب مذکور نشان داده ایم که دکتر محبتی از روش های انتقال ناقص و حذف استفاده کرده و ترجمه غلط هم دارد و ریشه این کاستی ها عدم تسلط مترجم بر زبان مبدا و نیز آشنایی اندک وی با مفاهیم و اصطلاحات علوم اسلامی است اما دکتر خیاطیان از روش انتقال کامل استفاده کرده و حذف در ترجمه شان دیده نمی شود و اشتباهاتش نیز در مقایسه با ترجمه دکتر محبتی بسیار کمتر است.