بررسی صفات مورفولوژیکی تعدادی از ژنوتیپ های بومی زیتون (Olea europaea L.) در استان کرمانشاه

ایران یکی از خاستگاه های زیتون در جهان است و تنوع قابل ملاحظه ای در بین اکوتیپ های آن از شمال تا جنوب کشور وجود دارد. در این آزمایش ژنوتیپ های بومی زیتون موجود در کرمانشاه طی سال های 1385-1383 بررسی شدند. این ژنوتیپ ها از شش منطقه استان کرمانشاه تهیه و از نظر صفات مورفولوژی و میزان روغن براساس توصیه IOOC4 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تنوع قابل توجه ای در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه وجود دارد این تنوع هم بین مناطق و هم بین ژنوتیپ های داخل یک منطقه مشاهد شد. همبستگی مثبت و معنی داری بین وزن میوه با عرض برگ، وزن هسته و درصد گوشت مشاهده شد و همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین درصد روغن در ماده تر با طول میانگره و عرض برگ مشاهده گردید. تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ ها را براساس صفات مورفولوژیک در چهار دسته کلی تقسیم بندی کرد. این تقسیم بندی تا حدود زیادی توانست ژنوتیپ های که در یک منطقه هستند در دسته های مشابه قرار دهد که این امر نشان دهنده آن است که علاوه بر تنوعی که بین این مناطق وجود دارد داخل یک منطقه نیز تنوع قابل توجهی وجود دارد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که ژنوتیپ های استان کرمانشاه تنوع زیادی دارند و صفات مورد مطالعه نیز با وزن میوه و درصد روغن همبستگی خوبی دارند و می توان به نحو شایسته از این ژنوتیپ ها و صفات در برنامه های اصلاحی استفاده کرد.