اثر ارتفاع و جهت بر بازده اسانس و برخی خصوصیات فیتوشیمیایی گونه های دارویی Boiss. Artemisia aucheri و sieberi Besser. Artemisia در مراتع خراسان جنوبی

این تحقیق به منظور بررسی اثر ارتفاع از سطح دریا و جهت دامنه بر روی خصوصیات فیتوشیمیایی گونه های دارویی درمنه کوهی و درمنه دشتی در مراتع کوهستانی و دشتی استان خراسان جنوبی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تیمار ارتفاع از سطح دریا در چهار سطح (1800-1600 ، 2000-1800، 2200-2000 و 2400-2200 متر از سطح دریا) برای درمنه کوهی و در سه سطح (1400، 1600 و 1800 متر از سطح دریا) برای درمنه دشتی و تیمار جهت در چهار سطح (شمال، جنوب ، شرق و غرب) برای درمنه کوهی در سه تکرار انجام شد. پس از تهیه نمونه از سرشاخه های گلدار گونه های مورد مطالعه، استخراج اسانس به روش تقطیر با آب با دستگاه کلونجر انجام گردید. خصوصیات فیتوشیمیایی از قبیل فنول کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی اکسیدانی و تانن کل تعیین شد. نتایج نشان داد که ارتفاع بر بازده اسانس درمنه کوهی و درمنه دشتی، به ترتیب تاثیر منفی و مثبت معنی داری دارد (01/0p≤). نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که همبستگی معنی داری بین ارتفاع و بازده اسانس و فنول کل درمنه کوهی (به ترتیب 94/0- و 66/0+) و بازده اسانس، فنول کل و تانن کل درمنه دشتی (به ترتیب 81/0+، 68/+ و 86/0-) وجود دارد. بیشترین بازده اسانس درمنه کوهی در جهت شرقی (63/2 درصد) و کمترین بازده اسانس در جهت جنوبی (28/1 درصد) مشاهده شد. در صورتی که هدف، برداشت درصد بالایی از اسانس درمنه کوهی است، جمع آوری اندام های هوایی این گونه در ارتفاعات پایین، توصیه می شود.