شناسایی مناطق بالقوه توسعه اکوتوریسم در شهرستان دنا با استفاده از ارزیابی چند معیاره شاخص های ترکیبی ویژه

با افزایش جمعیت و فشارهای روانی حاصل از شلوغی شهرها، اکوتوریسم به عنوان یکی از راه های کاهش فشارهای حاصله بر مردم اهمیت دوچندانی پیدا کرده است. ارزیابی توان اکولوژیک و شناسایی ظرفیت های طبیعی هر منطقه به همراه برنامه ریزی صحیح می تواند منجر به بهره برداری پایدار و مستمر از عرصه های طبیعی گردد. در این تحقیق پنج شاخص ترکیبی ویژه اکوتوریسم، که در تحقیقات داخلی تاکنون به آنها پرداخته نشده است، شامل شاخص توزیع حیات وحش (WDI) ، شاخص جاذبه اکوتوریسم (EAI) ، شاخص انعطاف پذیری یا مقاومت محیط (ERI) ، شاخص تسهیلات زیر بنایی (IFI) و شاخص تنوع اکوتوریسم (EDI) برای شناسایی و اولویت بندی مناطق بالقوه توسعه اکوتوریسم در شهرستان دنا با بیش از 90 درصد عرصه های طبیعی شامل مراتع و جنگل ها مورد استفاده قرار گرفته اند. بدین منظور ابتدا نقشه متغیرهای اولیه شامل ارتفاع از سطح دریا، زیستگاه حیات وحش، تیپ و تراکم پوشش گیاهی، کاربری اراضی و پوشش زمین، شیب دامنه، جهت جغرافیایی، حساسیت سنگ و خاک نسبت به فرسایش، حساسیت به وقوع زمین لغزش و زمین لرزه، عارضه های جذب گردشگر و امکانات زیرساختی و نقشه شاخص های ترکیبی ویژه ارزیابی پتانسیل اکوتوریسم در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه و بر اساس قابلیت های اکوتوریسمی کلاسه بندی شدند. سپس اهمیت نسبی شاخص ها با استفاده از تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی تعیین شده و در نهایت هم بر اساس روش ترکیب خطی وزن دار شاخص های ترکیبی قابلیت اکوتوریسمی شهرستان دنا تعیین شده است. نتایج نشان داد که درصد اختصاص یافته به کلاس های مناسب (S1) ، نسبتا مناسب (S2) ، تا حدی مناسب (S3) و نامناسب (S4) توسعه اکوتوریسم به ترتیب 7، 85، 7 و 001/0 درصد از کل مساحت منطقه است که طبیعتا اولویت توسعه با کلاس مناسب با مساحت حدود 12400 هکتار است که پراکندگی مناسبی نیز در سرتاسر منطقه مورد مطالعه دارد. اختصاص تنها 001/0 درصد (2 هکتار) از کل مساحت منطقه مورد مطالعه در کلاس نامناسب توسعه اکوتوریسم حاکی از بکر بودن منطقه دنا و لزوم سرمایه گذاری در این بخش از صنعت گردشگری در این منطقه است.