واکاوی رفتارهای خشونت آمیز آموخته شده در مدرسه از منظر برنامه درسی پنهان

هدف اصلی این پژوهش، شناسایی و بازنمایی رفتارهای خشونت آمیزی است که دانش آموزان به دلیل حضور در بافت مدرسه آنها را می آموزند. مکان این پژوهش یکی از مدارس دوره متوسطه اول در شهر تهران است. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحقیق مردم نگاری آموزشی صورت گرفته و ابزار جمع آوری داده ها، مشاهده در میدان تحقیق و مصاحبه های نیمه ساختار یافته بوده است. به منظور دستیابی به داده های مورد نظر، تعداد10 نفر از دانش آموزان و 4 نفر از معلمان با منطق نمونه گیری هدفمند و بابکارگیری راهبرد نمونه گیری زنجیره ای انتخاب شده و داده های حاصل با روش کد گذاری داده های روایی تحلیل شدند. جهت کسب اطمینان از اعتبار کد گذاری ها، مقولات تشکیل شده و نام گذاری شده توسط سه نفر از پژوهشگران کیفی مورد بازبینی قرار گرفتند. در نهایت با اعمال برخی از نظرات این سه نفر مقولات نهایی شکل گرفتند. مقولات نهایی نیز با اطلاع رسان های پژوهش در میان گذاشته شدند. نظرات این افراد نشان می داد که مقولات شکل گرفته و نتایج استخراج شده انعکاسی نسبتا صحیح از دیدگاه های آنها می باشند. نتایج حاصل را می توان در سه مقوله اصلی و هفت زیرمقوله به شرح زیر طبقه بندی کرد: خشونت روانشناختی (زیرمقولات: تمسخر، حسادت کردن و لقب دادن به یکدیگر) ؛ خشونت اجتماعی (زیرمقولات: محرومیت تحصیلی و نظارت خانواده) و خشونت فیزیکی (زیرمقولات: خودآزاری یا خشونت نسبت به خود و دیگرآزاری).