بررسی ریشه های فرهنگی ارتجاع پس از انقلاب اسلامی، با استناد به قرآن کریم

هدف از پژوهش حاضر، چنان که از عنوان برمی آید، بررسی و بازنمایی ریشه های فرهنگی ارتجاع، پس از پیروزی جامعه اسلامی از منظر قرآن کریم است. ارتجاع به معنای بازگشت به افکار، عقاید و اندیشه های کهن گذشته است. این خصلت، پس از هر انقلابی در میان افراد یا گروه های جامعه که موافق نظام فرسوده پیشین و مخالف پیشرفت و ترقی هستند، رخ می دهد. ارتجاع، از مهم ترین و خطرناک ترین مولفه هایی است که جامعه اسلامی را تهدید می کند و زمان شمول و مکان شمول است. از این روی، در صورت غفلت انقلابیون از علل و عوامل ایجاد آن، زمینه فروپاشی نظام نوین جامعه فراهم خواهد شد. قرآن کریم به عنوان کامل ترین نسخه کاربردی حیات مادی و معنوی بشریت، به این موضوع نگاه ویژه ای دارد که در این مقاله، بدان خواهیم پرداخت، اگرچه کلمه «ارتجاع» در قرآن کریم به کار نرفته است، اما مفاهیم قرآنی بدان اشاره دارد. از منظر قرآن کریم، هرگونه جهت گیری علیه توحید و بازگشت به طاغوت، نوعی واپس گرایی و ارتجاع خوانده و از آن نهی می شود. علل و عوامل گوناگونی، منجر به واپس گرایی می شود، از جمله رفاه زدگی، اشرافیت، سطحی نگری و عدم بصیرت. در این مقاله، که به روش کتابخانه ای و توصیفی - تحلیلی انجام گرفته، با استناد به آیات قرآن کریم، موانعی را که باعث ارتداد فکری و ارتجاع انقلابیون می شود، بازنموده شده است.