بررسی اثرات مخرب گردشگری در شهرستان طرقبه شاندیز با کاربرد مدل تخریب

توسعه گردشگری پیامدهای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیط زیستی در محیط پذیرنده ایجاد می کند. گردشگری در شهرستان طرقبه شاندیز به دلیل نزدیکی به کلانشهر مشهد، برخورداری از آب و هوای مطلوب و وجود چشم اندازهای زیبا و بکر، در سال های اخیر به شدت رو به گسترش نهاده است. این تحقیق با هدف بررسی پیامدهای توسعه گردشگری در این شهرستان انجام شده است که برای این منظور مدل تخریب به کار رفت. نخست محدوده مرز شهرستان به 94 شبکه 1600 هکتاری تقسیم و با استفاده از نقشه کاربری سرزمین، مشاهده های میدانی و نظرات کارشناسی، عوامل تخریب ناشی از فعالیت های گردشگری شناسایی و شدت آنها تعیین شد. سپس، آسیب پذیری اکولوژیک و تراکم فیزیولوژیک محاسبه و پس از آن با استفاده از رابطه تخریب، ضرایب تخریب به دست آمد. در نهایت کلیه شبکه ها بر اساس نظریه فازی به 3 محدوده با توانایی توسعه بیشتر، نیازمند بازسازی و غیر قابل توسعه تقسیم شدند. می توان گفت فعالیت هایی مانند تغییر کاربری از یک سو و از سوی دیگر زباله ریزی و آلودگی رودخانه ها به منطقه از عوامل اصلی تخریب هستند. از مجموع 94 شبکه، 21 شبکه به دلیل وجود گسل ها و 16 شبکه به دلیل قرار گرفتن در محدوده منطقه حفاظت شده بینالود، غیرقابل توسعه می باشند. 46 شبکه دارای اولویت های اول تا سوم توسعه فعالیت های گردشگری هستند که دارای تراکم فیزیولوژیک پایین بوده و 11 شبکه نیز به دلیل تراکم فیزیولوژیک بالا و شدت زیاد عوامل مخرب گردشگری، دارای ضرایب تخریب بالا بوده و نیازمند بازسازی هستند. بنابراین، باید از هرگونه توسعه بدون برنامه ریزی در آینده در این قسمت ها، خودداری شود.