مقایسه تاثیر آموزش به دو شیوه سنتی و مبتنی بر الگوی اعتقاد بهداشتی بر انجام تمرینات کگل در زنان میانسال

مطالعات انجام شده اثربخشی تمرینات کگل را در پیشگیری و درمان ضعف عضلات لگن و در نتیجه بی‫اختیاری ادرار که از مهمترین عوارض آن می‫باشد اثبات کرده اند، اما هنوز بعنوان یک روش رایج توسط خانم‫ها بکار گرفته نمی‫شود. لذا استفاده از یک الگوی آموزشی جهت ترغیب گروه هدف به انجام مستمر این تمرینات ضرورت دارد. هدف از انجام مطالعه حاضر مقایسه انجام تمرینات کگل بعنوان جزیی از رفتارهای ارتقادهنده سلامت با استفاده از الگوی آموزشی اعتقاد بهداشتی در قیاس با روش‫های سنتی آموزش می‫باشد. این مطالعه از نوع کارآزمایی کنترل شده تصادفی بود که بر روی 100 نفر از زنان میانسال مراجعه کننده به مراکز جامع سلامت در شهر الوند در سال 1396 انجام شد، نمونه ها بصورت تخصیص تصادفی در دو گروه کنترل و مداخله تقسیم شدند؛ جهت گروه کنترل، نمونه ها از مراقبت‫های معمول بهره گرفتند و در گروه مداخله برنامه آموزشی بر پایه الگوی اعتقاد بهداشتی اجرا شد. مداخله آموزش طی 4 جلسه آموزشی سخنرانی، پرسش و پاسخ، بحث گروهی و نمایش عملی اجرا شد. جهت هر دو گروه کنترل و مداخله، دو ماه بعد از اجرای برنامه آموزشی، مجددا پرسشنامه تکمیل شد و گروه مداخله علاوه بر پرسشنامه، چک لیست را نیز پس از دو ماه تحویل دادند. میانگین نمره آگاهی در گروه آزمون قبل از مداخله 46/6 و بعد از مداخله 92/9 بود که به طور معنی‫داری نسبت به گروه کنترل (56/6 به 54/6) افزایش یافته بود (001/0p<). قبل از مداخله تنها 7 نفر با ورزش کگل آشنایی داشتند که بعد از مداخله در گروه آزمون تمامی نمونه ها با این تمرینات آشنایی کامل پیدا کردند. قبل از مداخله 10 درصد نمونه ها ورزش کگل را بدرستی و مرتب انجام می‫دادند که بعد از مداخله به 100 درصد رسید، ولی در گروه کنترل تغییرات محسوس نبود. در مورد زیرمقیاس‫های الگوی اعتقاد بهداشتی یعنی حساسیت و شدت درک شده، منافع و موانع ، راهنمای عمل و خودکارآمدی قبل و بعد از مداخله درگروه آزمون با استفاده از تی زوجی اختلاف معنی‫داری مشاهده شد ولی این تغییرات برای گروه کنترل معنی‫دار نبود. آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی سبب ارتقاء میزان انجام تمرینات ورزشی کگل در زنان میانسال گردید، لذا ضرورت دارد که به مراقبین سلامت در مورد استفاده از الگوهای تغییر رفتار آگاهی لازم داده شود.