حفاظت بذرهای بادرنجبویه دنایی (Dracocephalum kotschyi Boiss.) با استفاده از دو روش شیشه ای شدن و کپسوله-آبگیری در شرایط فراسرد

امروزه حفظ تنوع گونه های گیاهی دارویی-مرتعی و جلوگیری از فرسایش تنوع ژنتیکی آنها از اهمیت دو چندانی برخوردار است. گیاه بادرنجبویه دنایی (Dracocephalum kotschyi Boiss.) از جمله گیاهان مهمی است که بر اثر برداشت های بی رویه و تغییرهای آب و هوایی در معرض خطر انقراض و نابودی قرار گرفته است. از این رو در پژوهش حاضر اثر تیمارهای کپسوله-آبگیری و شیشه ای شدن با محلول های آبگیری pvs2 و pvs3 در تکنیک حفاظت فراسرد بر بذر های بادرنجبویه دنایی مورد مطالعه قرار گرفتند. بذرهای تیمار شده به مدت 20 ساعت در تانک ازت مایع در دمای oC 196- نگه داری شدند. پس از گذراندن دوره انجماد، بذرها در بن ماری c 40 قرار گرفتند تا عمل ذوب و شوک حرارتی صورت گیرد. بذرها در شرایط آزمایشگاه در پتری دیش و در شرایط گلخانه دررون گلدان کشت شدند. درصد و سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، طول ریشه چه، طول ساقه چه و وزن تر و خشک گیاهان مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفتند. تیمار کپسوله–آبگیری بطور معنی دار و چشمگیری توانست درصد و سرعت جوانه زنی و شاخص بنیه بذر را کاهش دهد. کمترین طول دانه رست در تیمار کپسوله-آبگیری و بیشترین در تیمار شیشه ایی شدن با محلول آبگیری pvs3 بدست آمد. وزن خشک ریشه تحت تاثیر تیمارهای مختلف فراسرد قرار نگرفت، اما تیمار کپسوله–آبگیری وزن خشک اندام هوایی را بطور معنی داری کاهش داد. نتایج بخوبی نشان داد که تیمار شیشه ای شدن با محلول آبگیری pvs3 می تواند بخوبی تنش های ناشی از انتقال به شرایط فراسرد را کاهش دهد و کیفیت رشد بذرهای گیاهان در حال انقراض و نابودی را بهبود ببخشد.