اثرات جاده های جنگلی بر زیست بوم های جنگلی بلوط ایرانی از نظر تنوع گیاهی زیرآشکوب و ویژگی های فیزیکو - شیمیایی خاک

جاده سازی در زیست بوم های جنگلی قابلیت ایجاد تغییر در ترکیب پوشش گیاهی، تنوع زیستی و ویژگی های خاکی را دارد. برای بررسی تغییر جوامع گیاهی ناشی از جاده سازی در زیست بوم های جنگلی زاگرس جاده ای به طول دو کیلومتر در دو توده شاخه زاد و شاخه و دانه زاد واقع در منطقه بانکول استان ایلام انتخاب شد. در مجموع 12 ترانسکت با فواصل مختلف عمود بر محور جاده پیاده شدند. در روی هر ترانسکت در فواصل 20، 50 و 100 متری از حاشیه جاده نمونه های گیاهی و خاکی در 72 قطعه نمونه 20×20 متری برداشت شدند. به منظور بررسی روابط پوشش گیاهی و ویژگی های فیزیکو - شیمیایی خاک از تحلیل تطبیقی متعارف (CCA) و همچنین برای گروه بندی گونه های گیاهی از تحلیل دوطرفه گونه های شاخص (TWINSPAN) استفاده شد. برآورد تنوع و غنای گونه ای با استفاده از شاخص های تنوع سیمپسون، شانون - واینر، مارگالف، منهینیک و یکنواختی پایلو انجام شد. بر اساس نتایج بدست آمده ترکیب گونه ای قطعات نمونه نزدیک جاده با قطعات نمونه داخل جنگل متفاوت بوده و در دو دسته مجزا گروه بندی شدند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان کربن آلی، درصد آهک، درصد رطوبت اشباع و پتاسیم قابل جذب در فاصله 100 متری در توده شاخه و دانه زاد و فسفر قابل جذب نیز در همین توده در فاصله 50 و 100 متری از جاده بیشترین مقدار را نشان داد. همچنین بیشترین میزان شوری، نیتروژن کل و وزن مخصوص ظاهری در توده شاخه زاد و در فاصله 20 و 50 متری از جاده قرار داشت. براساس نتایج بدست آمده شاخص های تنوع گونه ای در هر دو توده در فاصله 100 متری از جاده بیشترین مقدار را نشان دادند. در کل نتایج این تحقیق پیامدهای منفی جاده سازی در این زیست بوم را از لحاظ تغییرات تنوع گیاهی و ویژگی های فیزیکو - شیمیایی خاک نشان داد.