تعارضات در بنیاد متافیزیکی اخلاق شوپنهاور

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:

شوپنهاور با قائل شدن به شفقت به عنوان بنیاد و اساس اخلاق ، ما را به طرف همدلی و همدردی برای دیگران ترغیب می کند ، اما زمانی که به سمت نظام فلسفی اش می رویم ، با تعارضاتی مواجه می شویم که اخلاقش منتفی می شود و شفقت نمی تواند در عمل فرصتی برای عرض اندام پیدا کند. از جمله این تعارضات نفی اختیار در متافیزیک اش ، شر بودن اراده ، ذاتی و تغییرناپذیری شخصیت (خصلت) و شربودن ذات انسان است. او در متافیزیک اش قائل است که هر چیزی در جهان به مثابه تعین اراده ، ذیل اصل دلیل کافی و زمان و مکان قرار دارد و بالضروره عینیت می یابد. طبعا اراده انسان هم به عنوان بنیاد اخلاق می بایست در ذیل اصل دلیل کافی قرار گرفته و بالضروره عینیت یابد؛ در این صورت ، اساسا اخلاق شوپنهاور منتفی است؛ زیرا حوزه اخلاق نیازمند آزادی است و بیرون ماندن از حیطه اصل دلیل کافی. همچنین با قائل به شربودن اراده ، ذاتی و تغییرناپذیری شخصیت ، شربودن ذات انسان و اخلاق شوپنهاور -دست کم از نوع هنجاری - منتفی است و نمی توان جایگاهی ایجابی در نظام فلسفی اش برای آن متصور بود. تازه های تحقیق
نتیجه گیری شوپنهاور با جدا شدن از ایده آلیست های آلمانی و حتی از کانت در حوزه اخلاق راه تجربه گرایی را در پیش می گیرد. او در کتاب مبانی اخلاق می گوید: هدف اخلاق توصیف و توضیح بنیاد نهائی رفتار انسان ها از منظر اخلاقی است. بنابراین هیچ راهی برای کشف اخلاق جز راه تجربی وجود ندارد. این راه متواضعانه ای است که ما اخلاق را به سوی آن هدایت می کنیم. آن نه ساختار ماتقدمی دارد و نه برای کل موجودات عاقل، قوانین مطلق و انتزاعی وضع می کند. چنین پایه و بنیادی که ما بدین وسیله اخلاق را بر آن مبتنی می کنیم به وسیله تجربه حمایت می شود (Schopenhauer, 1915, p. 130). بنابراین شوپنهاور اخلاق را به حوزه تجربه می آورد، اما اشکال کار این است که در حوزه تجربه همه پدیدارها ضرورتا ذیل اصل دلیل کافی تعین می یابند که اراده انسان به عنوان بنیاد و لازمه اخلاق هم از این قاعده مستثنی نیست. چنانکه نشان داده شد، او برای برون رفت از این وضعیت آزادی را به بیرون از حوزه پدیدارها می برد و آن را در دل شیءفی نفسه قرار می دهد؛ در حالیکه آشکار شد که اراده انسان به عنوان یکی از پدیدارها و نه شیءفی نفسه در بستر اخلاق قرار می گیرد و مسئول شناخته می شود. بنابراین از این منظری که شوپنهاور در صدد حل مسئله برآمده، اخلاق اش قابل دفاع نخواهد بود.
زبان:
فارسی
صفحات:
91 تا 108
لینک کوتاه:
magiran.com/p1913852 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!