سنگ نگاری، زمین شیمی و تاریخچه دیاژنتیکی بخش دولومیتی سفیدار (تریاس بالایی) در منطقه فارس، جنوب ایران

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
بخش دولومیتی سفیدار یکی از واحدهای سنگ چینه ای تریاس (نورین) حوضه زاگرس است که در نواحی محدودی از جنوب ایران رخنمون دارد. این بخش شامل دولومیت های متوسط تا ستبر لایه قهوه ای رنگ است که به صورت یک لایه راهنما در انتهای توالی رسوبی سازندهای خانه کت (کربنات های زاگرس بلند) و دشتک (رخساره کربناته - تبخیری زاگرس چین خورده) حضور دارد. در این تحقیق کانی شناسی، زمین شیمی و تاریخچه تغییرات دیاژنتیکی رخنمون های دولومیت سفیدار منطقه فارس در تاقدیس خانه کت به ستبرای حدود 20 متر و کوه سورمه به ستبرای 30 متر مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته است. داده های حاصل از بررسی مقاطع نازک، مقادیر عناصر مختلف و ایزوتوپ های پایدار اکسیژن و کربن از پیچیدگی مراحل تشکیل این واحد دولومیتی حکایت می کنند که از سه نوع دولومیت میکروکریستالین، متوسط بلور و زین اسبی تشکیل شده است. در مرحله نخست، دولومیت های ریز بلور در سبخای یک پلاتفرم اپی ریک متاثر از تبخیر و تغلیظ شورابه ها، در دمای نزدیک به سطح زمین (25 تا 35 درجه سانتی گراد) به وجود آمدند. افزایش اندازه و استوکیومتری و تغییرات ژئوشیمی در دولومیت های متوسط و درشت بلور گویای نقش فرایندهای دیاژنتیکی مرتبط با دفن از جمله تجدید تبلور در تشکیل آن ها است. دولومیت های اخیر محصول تغییرات دیاژنتیکی در اعماق 1 تا 3 کیلومتری درون زمین و در دمای 54 تا 108 درجه سانتی گراد هستند. تفاوت قابل توجه مقادیر بعضی عناصر فرعی دولومیت سفیدار از جمله کاهش آهن و منگنز و افزایش استرانسیم در نمونه های برش خانه کت می تواند به جهت جریان سیالات دولومیت ساز به سمت شمال منطقه مربوط باشد. گسل های عمده منطقه از جمله پیشانی کوهستان و زاگرس بلند ضمن کنترل هندسه حوضه رسوبی، نقش اساسی در تعیین جهت جریان و مسیر انتقال سیالات دولومیت ساز داشته اند. با وجود تفاوت قابل توجه رخساره ها و توالی رسوبی تریاس در زیرپهنه های مختلف زاگرس، دولومیت سفیدار با رخساره سنگی مشابه و گسترش جغرافیایی زیاد در این مناطق تا خلیج فارس و شمال عربستان شناخته شده است. این موضوع حاکی از تغییرات مهمی در زمین شناسی فلات قاره جنوب اقیانوس نئوتتیس، به خصوص پیوستگی حوضه و حاکم شدن شرایط رسوبی یکسان در مناطق دو سوی گسل زاگرس بلند در اواسط تریاس پسین است.
زبان:
فارسی
صفحات:
81 تا 96
لینک کوتاه:
magiran.com/p1915333 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!