تبیین اثرات عناصر آب و هوایی در کیفیت هوای کلان شهر تهران

آلاینده های جوی عناصری هستند که غلظت زیاد آن ها سبب صدمه به چرخه های زیستی زمین می شود و مقدار آن نیز معمولا به وسیله غلظت آلاینده های هوا مانند دی اکسید نیتروژن [1] ، دی اکسید گوگرد [2] ، دی اکسید کربن [3] ، ازن [4] و ذرات معلق [5] مشخص می شود. آلاینده های ناشی از فعالیت های بشری نسبت ترکیبات هوا را تغییر و بر کیفیت هوای محلی، منطقه ای و آب وهوای جهانی تاثیر می گذارند. کیفیت هوا به شدت متاثر از شرایط آب وهوایی ، توپوگرافی، خودروها و صنایع، سیستم حمل ونقل و نوع و میزان آلاینده ها می باشد. اهداف: هدف از این پژوهش ردیابی چگونگی تاثیر مستقیم و غیرمستقیم عناصر آب وهوایی در کیفیت و آلودگی هوای کلان شهر تهران می باشد. تحقیق به روش کمی - تحلیلی است و داده های مورداستفاده شامل پارامترهای هواشناسی و آلودگی هوا در تهران می باشند. به منظور بررسی اثرات عناصر اقلیمی بر کیفیت هوا در کلان شهر تهران از روش تحلیل مسیر استفاده شد. این روش روابط علی، اثرات مستقیم ،غیرمستقیم و اثر کلی هر یک از متغیرهای مستقل را بر متغیرهای وابسته یعنی کیفیت هوای تهران را بررسی می کند و روابط و همبستگی های بین آن ها را تفسیر می کند. در فرایند تحلیل مسیر یک نمودار نظری بر اساس اثرات احتمالی متغیرها ترسیم و متغیرهای موثر بر روی گراف نهایی مسیر مشخص و تفسیر می شوند. نتایج تحقیق نشان داده است با توجه به عملکرد وسیع و مهم داده های هواشناسی در این مطالعه، باید عامل هواشناسی را به عنوان پارامتر تعیین کننده و اساسی که قدرت کنترل زیادی بر بسیاری از شاخص های دیگر موثر در میزان کیفیت هوا تهران دارد ، دانست؛ زیرا هم در ارتباط مستقیم و هم در اثرات غیرمستقیم بر کیفیت هوای تهران نقش پررنگ و بارزی ایفا کرده است.