تبیین رقابت انتخاباتی طایفه محور در چارچوب مدل مرکز پیرامون نمونه پژوهی: انتخابات ادوار هشتم، نهم و دهم در حوزه انتخابیه ممسنی و رستم

مدل مرکز پیرامون گواه بر روابط نابرابر میان جوامع، مناطق، طبقات و اقشار مختلف اجتماعی است که در شکل دهی به رفتار کنشگران موثر است. این مسئله در نواحی مانند شهرستان ممسنی که ساختار اجتماعی آن ماهیت و نمودی طایفه ای دارد چشمگیر است، به طوری که در هر طایفه، برخی از تیره ها و روستاهای پرجمعیت توان اثرگذاری بر دیگر فضاهای جغرافیایی پیرامون خود در حوزه‏های اجتماعی و سیاسی رادارند. در این چارچوب، نواحی که در کانون هر یک از قلمرو طوایف قرار داشتند به مثابه «چرخی» عمل می کردند که سایر نواحی جغرافیایی (پیرامونی) متعلق به طایفه خود را بسان «پره هایی» که وابستگی هویتی و تعلق زادگاهی تباری به مرکز داشتند را هدایت می کردند. اهداف: این پژوهش در پی تبیین رقابت انتخاباتی طایفه محور در چارچوب مدل مرکز پیرامون است. پژوهش حاضر که ماهیتی کاربردی دارد به بررسی و پردازش رابطه سه متغیر مدل مرکز پیرامون به مثابه متغیر مستقل، جامعه پراتوری، متغیر میانگر و طایفه گرایی به عنوان متغیر وابسته پرداخته است. برای ارزیابی فرضیه از روش تحقیق توصیفی تحلیلی استفاده شده و داده ها به روش کتابخانه ای، اسنادی و میدانی (مشاهده) گردآوری شده اند. یافته های پژوهش نشان داد که برخی از نواحی شهری و روستا های متنفذ (به عنوان مرکز) ، الگوی رفتاری ساکنان دیگر نواحی پیرامونی را، تحت الشعاع قرار می‏دهند و توان جهت دهی به رفتار انتخاباتی هیجانی و احساسی در چارچوب جامعه پراتوری و نهایتا طایفه گرایی در عرصه های اجتماعی و سیاسی را دارند.