ارزیابی مدیریت علف های هرز گیاهان دارویی ریحان(Ocimum basilicum L.) و گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) با گیاهان پوششی ماش (Vigna radiate L.) و شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.)

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
سابقه و هدف
ارزش واقعی تولید گیاهان دارویی به کیفیت محصول بستگی دارد و پایداری محصول در درجه دوم اهمیت قرار دارد. این در حالی است که علف های هرز به دلیل رقابت برای جذب عنصرهای غذایی، آب و نور، موجب کاهش عملکرد گیاهان دارویی می شوند. درحالی که اتکا به کاربرد سموم علف کش برای مدیریت و مهار (کنترل) علف های هرز به علت افزایش گونه های علف هرز مقاوم به علف کش، چالش های زیست محیطی و هزینه تولید سموم شیمیایی را به همراه دارد. استفاده از گیاهان پوششی می تواند یک جایگزین مناسب برای علف کش های شیمیایی باشد. و نقش مهمی در رسیدن به هدف های کشاورزی پایدار، حفظ و بهره وری از منبع های خاک و حفظ کیفیت زیست محیطی ایفا کند. بنابراین، گونه هایی از گیاهان پوششی باید انتخاب شوند که با توجه به ویژگی های فیزیکی و شیمیایی شان، توانایی رقابت و سرکوب علف های هرز را داشته باشند. لذا، این پژوهش با هدف تاثیر گیاهان پوششی ماش (Vigna radiate L.) و شبدر ایرانی (Trifolium resupinatum L.) روی مدیریت علف هرز گیاهان دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) و گاوزبان اروپایی (Borago officinalis L.) صورت پذیرفت.
مواد و روش ها
بدین منظور دو آزمایش به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمار های آزمایشی در آزمایش اول شامل استفاده از گیاهان پوششی ماش و شبدر ایرانی به طور جداگانه در بین ردیف های ریحان، و در آزمایش دوم کاشت ماش و شبدر ایرانی به طور جداگانه در بین ردیف های گاوزبان اروپایی بود. همچنین، دو تیمار کشت خالص هر یک از گیاهان در شرایط وجین و بدون وجین علف های هرز نیز در هر تکرار برای هر دو آزمایش در نظر گرفته شد. کرت های دارای گیاه پوششی، شامل 5 ردیف گیاه دارویی (با فاصله ردیف 50 سانتی متر و فاصله روی ردیف 5 سانتی متر در ریحان و فاصله ردیف 50 سانتی متر و فاصله روی ردیف 20 سانتی متر در گاوزبان) و 6 ردیف گیاه پوششی (به صورت کاشت بین ردیف های گیاهان دارویی) بود. کاشت گیاهان دارویی و پوششی به صورت همزمان انجام شد. نتایج و بحث: نتایج نشان داد، کشت خالص گیاهان ریحان و گاوزبان اروپایی با وجین، دارای بیشترین شمار برگ، قطر ساقه و وزن تر و خشک بود. همچنین کمترین وزن تر و خشک اندام های هوایی گیاهان نام برده در حضور گیاه پوششی ماش دیده شد. افزون براین، حضور گیاه پوششی ماش موجب به کمینه رساندن صفات مورفولوژیکی (ریخت شناختی) گیاه ریحان و گاوزبان اروپایی مانند ارتفاع، قطر ساقه و شمار برگ شد. بیشینه درصد و عملکرد اسانس در گیاهان ریحان و گاوزبان اروپایی در شرایط کشت خالص و بدون تداخل علف های هرز دیده شد. گیاه پوششی ماش در مقایسه با شبدر ایرانی در سرکوب علف های هرز موفق تر بود و موجب کاهش بیشتر تراکم و زیست توده علف های هرز شد. به طوری که تراکم و زیست توده علف های هرز را در ریحان و گاوزبان اروپایی در مرحله اول تا سوم نمونه برداری بین 50 تا 100 درصد کاهش داد. همچنین، از نظر شاخص توانایی رقابت با علف های هرز (AWC) ریحان و گاوزبان اروپایی در حضور گیاه پوششی ماش دارای کمترین توانایی رقابت بودند.
نتیجه گیری
در نهایت می توان این گونه استنباط کرد که استفاده از خاکپوش (مالچ) گیاهان پوششی باعث کاهش رشد علف های هرز می شود که از آن برای مدیریت علف های هرز می توان استفاده کرد. به استناد نتایج به دست آمده از این پژوهش، برتری ماش به شبدر ایرانی در مدیریت علف هرز در ریحان و گاوزبان اروپایی تا حدودی بود که در برخی تیمارها تراکم و ماده خشک علف های هرز را به شدت کاهش داد.
زبان:
فارسی
صفحات:
29 تا 46
لینک کوتاه:
magiran.com/p1916843 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!