عوامل موثر بر ارتکاب جرم در فضای مجازی از دیدگاه قضات دادسرای جرائم رایانه ای تهران

دنیای سایبر با ویژگی های منحصربه فرد خود در کنار دنیای کنونی، توجه هنجارشکنان را جلب کرده است. این فضای رها شده که هر لحظه بر گستره آن افزوده می شود، فرصت بسیار مناسبی را برای مرتکبان جرم و مجموعه چالش هایی را برای مراجع قضایی و انتظامی که سعی در کنترل این پدیده دارند، ایجاد کرده است. مقاله حاضر بخشی از یک تحقیق کیفی با روش تحلیل تم است. در راستای نیل به هدف اصلی پژوهش؛ شناسایی عوامل موثر بر ارتکاب جرم در فضای مجازی، با 16 نفر از قضات (بازپرسان و دادیاران) دادسرای جرائم رایانه ای تهران که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. هر مصاحبه، ضبط و سپس کلمه به کلمه پیاده سازی شد. مصاحبه های انجام شده به روش نظام بندی کلارک و برون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. کدهای استخراج شده یا مستقیما در صحبت های مصاحبه شوندگان بیان شده بود یا کدهای تلویحی بودند که توسط پژوهشگر از متن مصاحبه ها استخراج شدند. براساس نتایج این مطالعه، علل ارتکاب جرم در فضای مجازی در 4 تم اصلی (عوامل مرتبط با بزهکار، عوامل مرتبط با بزه دیده، عوامل مرتبط با فضای مجازی، عوامل مرتبط با فضای فیزیکی) احصاء شد. از دیدگاه قضات، عوامل مرتبط با فضای مجازی همچون گمنامی و سهل الوصول بودن، فراگیر بودن، جذابیت های فضای مجازی، از مهم ترین دلایل ارتکاب جرائم سایبری بودند.