اثر کاربری های مختلف اراضی بر برخی شاخص های کیفیت فیزیکی، شیمیایی و بیولوژی خاک

کیفیت خاک، توانایی دایم خاک در انجام وظایف خود به عنوان یک سیستم حیاتی زنده در داخل اکوسیستم و تحت کاربری های متفاوت است. مطالعه تاثیر کاربری اراضی بر شاخص های کیفیت خاک امکان شناسایی مدیریت های پایدار و به تبع آن پیشگیری از تخریب فزاینده خاک را فراهم می سازد. به منظور بررسی اثر کاربری های مختلف بر شاخص های کیفیت خاک، پژوهشی به صورت طرح کاملا تصادفی نامتعادل در منطقه رابر واقع در جنوب غربی استان کرمان انجام شد. در این پژوهش 104 نمونه از سطح خاک از چهار نوع کاربری اراضی شامل: باغ با 24 نمونه، جنگل با 25 نمونه، مرتع با 28 نمونه و اراضی زراعی با 27 نمونه برداشته شد. شاخص های کیفیت اندازه گیری شده شامل: ماده آلی، ماده آلی ذره ای، آب قابل استفاده خاک برای گیاه، شاخص دکستر (S) ، چگالی ظاهری، ظرفیت تبادل کاتیونی، قابلیت هدایت الکتریکی، واکنش خاک و آنزیم فسفاتاز بودند. نتایج نشان داد نوع کاربری اراضی بر تمام شاخص ها اندازه گیری شده به جز شاخص S، در سطح یک درصد معنی دار شدند. بیشترین میزان واکنش خاک، چگالی ظاهری و آنزیم فسفاتاز مربوط به کاربری جنگل بود. درصورتی که در بقیه شاخص ها، بیشترین میزان آنها مربوط به کاربری باغ بود. نتایج نشان داد کاربری باغ باعث افزایش ماده آلی و به تبع بهبود کیفیت خاک شد و کاربری مرتع به دلیل پوشش گیاهی و ماده آلی کم باعث بدتر شدن کیفیت خاک شد.