تاثیر کاه و کلش برنج و خرده چوب بر کنترل فرسایش خاک و رویش نهال در دامنه ی خاکریزی جاده جنگلی

احداث جاده های جنگلی در مناطق مرطوب، مهم ترین عامل ناپایداری دامنه های شیب دار است. مواد افزودنی و اصلاحکننده ی متنوعی با هدف حفظ آب و خاک در جهان استفاده می شود که در این میان، نقش مواد اصلاحی آلی قابل دسترس و دوستدار محیطزیست بیشتر قابل توجه قرار گرفتهاست. در این پژوهش کارایی دو نوع مالچ طبیعی خرده چوب و کاه و کلش برنج بر مقدار رواناب، رسوب و استقرار نهال های کاشته شده ی توسکا قشلاقی و بید جنگلی در دامنه ی خاکریزی جاده جنگلی در مقایسه با تیمار شاهد ارزیابی شد. تعداد 27 کرت با ابعاد 2×4 متر، در سه تکرار و در دامنه ی خاکریزی جاده جنگلی احداث شد. رطوبت خاک، درصد پوشش علفی، رویش قطر یقه و ارتفاع نهال، رواناب و رسوب کرت برای 12 ماه (2/1394 لغایت 2/1395) در مقیاس رگبار برای 28 رویداد بارندگی طبیعی برداشت شد. نتایج نشان داد که خرده چوب بیشترین اثر را در کاهش حجم رواناب و جرم رسوب به ترتیب به میزان 01/54 و 07/73 درصد داشت. کاه و کلش و خرده چوب، غلظت رسوب را به ترتیب 87/23 و 61/11 درصد کاهش داد. نتایج پایش رطوبت در عمق 2 سانتی متری خاک نشان داد که کاه وکلش با 23/22% (01/0P ≤) بیشترین تاثیر را در حفظ رطوبت خاک برعهده داشت، بیشترین (48%) و کمترین (36%) پوشش علفی نیز به ترتیب در تیمار شاهد و کاه و کلش مشاهده شد. کاه و کلش بیشترین اثر را در افزایش رویش قطر یقه نهال ها به میزان 84/39 درصد و رویش ارتفاع آنها به میزان 51/4 درصد برعهده داشت. میانگین رویش قطر یقه و ارتفاع گونه توسکا به طور معنی داری بیش از بید بود. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که ژئوتکستایل های طبیعی اثر معنی داری (05/0P ≤) در کاهش میزان رواناب و رسوب داشت؛ بنابراین می توان با استفاده از آنها، به استقرار نهال و کاهش میزان فرسایش خاک در دامنه های فرسایشی و شیب دار جاده های جنگلی کمک کرد.