مربع تقابل در منطق ارسطویی و منطق رواقی

پیام:
چکیده:
اختلاف و تقابل میان قضایای متحد در محکوم علیه و محکوم به و نسبت حکمیه، یکی از احکام قضایا و بررسی نسبت‎های میان قضایا از جهت تلازم یا تعاند است که بر اساس آن، مربع تقابل شکل می گیرد. این مسئله از اساسی‎ترین مباحث در منطق استدلال به شمار می‎آید که از آغاز تدوین منطق ارسطویی و منطق رواقی، کانون توجه منطق‎دانان بوده است. ارسطو، تقابل قضایا را به تقابل در صدق اختصاص داده، آن را به تقابل ایجاب و سلب معرفی می کند. وی تقابل حملیات را مطرح و آن را به تضاد و تناقض تقسیم می‎کند. منطق‎دانان مسلمان، تقابل گزاره‎ها را در مقابل تداخل گزاره‎ها و آن دو را از اقسام اختلاف قضایا به شمار آورده اند. ایشان تقابل را اعم از تقابل در صدق و تقابل در کذب می دانند؛ به همین سبب، دخول تحت تضاد را به مصادیق تقابل قضایا افزوده‎اند. رواقیان علاوه بر تصریح به تناقض که از مصادیق تقابل ایجاب و سلب است، به تقابل میان جهات صدق مانند تقابل ضرورت با ناضرورت و تقابل امکان با امتناع نیز پرداخته‎اند. تفاوت معنایی و مصداقی تقابل در سخنان منطق‎دانان که موجب تفاوت تشکیل مربع تقابل است، ضرورت بررسی معانی و مصادیق مختلف تقابل و چگونگی شکل‎گیری مربع تقابل بنابر هر کدام را آشکار می‎سازد.
زبان:
فارسی
در صفحه:
111
لینک کوتاه:
magiran.com/p1919795 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!