ارزیابی خطر و خسارت زمینلغزش در حوضه آبخیز بقیع به روش های فاکتور قطعیت و رگرسیون لجستیک

زمین لغزش ها مخاطرات طبیعی مهمی برای فعالیت های انسانی هستند که اغلب سبب از دست رفتن منابع اقتصادی، خسارات به اموال و تاسیسات، خسارات جانی و تخریب مناظر طبیعی می شوند. تهیه نقشه حساسیت به زمین لغزش گام بزرگی در مدیریت خطر است. مدل های مختلفی جهت پهنه بندی خطر زمین لغزش ارائه شده است که در این تحقیق کارآیی دو مدل، آماری رگرسیون چندمتغیره (رگرسیون لجستیک) و مدل احتمالاتی فاکتور قطعیت (CF) در حوضه آبخیز بقیع نیشابور مورد مقایسه قرار گرفت تا پس از تهیه نقشه خطرات زمینلغزش، مدل برتر جهت پهنه بندی انتخاب گردد. تعداد 44 مورد لغزش دامنه ای، در منطقه با بررسی میدانی شناسایی و بعد از اصلاح و تایید نهایی، نقشهی پراکنش زمین لغزش ها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه و رقومی شدند. در ادامه، براساس 10 معیار موثر بر زمین لغزش شامل ارتفاع، شیب، جهت دامنه، لیتولوژی، فاصله از گسل، شاخص پوشش گیاهی، کاربری اراضی، بارش، فاصله از جاده و فاصله از رودخانه و با تهیه نقشهی هر یک از عوامل و تلفیق آنها با نقشهی زمین لغزشها و با استفاده از امکانات نرم افزار10. 2ARC GIS و SPSS و روش های مذکور، نقشهی پهنهبندی وقوع زمین لغزش در 5 رده خطر تهیه گردید. جهت ارزیابی کارایی و انتخاب مدل مناسب برای پهنه بندی خطر زمین لغزش از روش شاخص زمین لغزش (Li) استفاده گردید. بر اساس این شاخص، در روش فاکتور قطعیت 32/92 درصد و در روش رگرسیون لجستیک35/60 درصد زمین لغزش ها در طبقه های خطر زیاد و خطر خیلی زیاد اتفاق افتاده اند. بنابراین روش فاکتور قطعیت برای منطقه مورد مطالعه مطلوب تشخیص داده شد. نتایج نشان می دهد که عامل شیب، لیتولوژی و ارتفاع مهمترین عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های منطقه مورد مطالعه می باشند. نتایج این مطالعه می تواند در مدیریت خطر زمین لغزش و عوامل تشدید کننده مفید باشد.