بررسی عوامل هویت بخشی بنیادگرایی افراط گرا در پاکستان براساس نظریه سازه انگاری

افراط گرایی نوعی بنیادگرایی خشن است که از مهم ترین مسائل جریان شناسی دینی پاکستان شده و ابعاد امنیتی در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی پیدا کرده است. این موضوع با رویکردهای گوناگون معرفتی- ایدئولوژیک یا سیاسی- اجتماعی بررسی گردیده است. در این مقاله، با توجه همزمان به این دو رویکرد، عواملی بررسی می گردد که سبب می شود گروه های اسلامی در پاکستان هویتی از جنس بنیادگرایی افراط گرا پیدا کنند. چارچوب نظری در این بررسی، نظریه ی سازه انگاری است که به عوامل هویتی با رویکرد اجتماعی توجه ویژه دارد. عوامل موثر بر هویت از نگاه سازه انگاران عبارت است از: فرهنگ و ارزش ها، هنجارها و قواعد رفتاری، عقاید و باورها، کنش متقابل بین الاذهانی (نمادین). در تحلیل بنیادگرایی در پاکستان، هر یک از این عوامل دخیل اند. فرهنگ قبیله ای، از مهم ترین عناصر فرهنگی پاکستان در زمینه ی بنیادگرایی افراطی به شمار می رود. ایدئولوژی گذشته گرا و تاسیس خلافت، از مهم ترین افکار و ایدئولوژی بنیادگرایان افراط گرا در پاکستان است. ضعف ظرفیت سازشی، خشونت گرایی، ضعف فرهنگ گفت وگو و نبود تساهل در تعامل با دیگران، در بنیادگرایان افراطی در پاکستان وجود دارد. در پایان نیز در بررسی کنش متقابل نمادین براساس رابطه ی کنشگر- ساختار، به تعامل نیروهای بنیادگرا با ارتش، دولت و همچنین قدرت های خارجی پرداخته می شود. این تعامل در قالب امنیت سخت افزارانه و نرم افزارانه تحلیل می گردد.