ارزیابی بهره وری عوامل تولید ماهیان گرمابی در مزارع پرورشی استان کرمانشاه

گوشت ماهی از جمله تولیدات داخلی است که به لحاظ پروتئین و چربی غیراشباع، اهمیت آن به عنوان یک غذای سالم بر کسی پوشیده نیست. با توجه به محدودیت منابع، روش اقتصادی افزایش این محصول، استفاده بهینه از عوامل تولید است. هدف از این پژوهش تخمین تابع تولید و محاسبه بهرهوری عوامل تولید ماهیان گرمابی استان کرمانشاه بود. جامعه آماری در این پژوهش در برگیرنده مزارع فعال پرورشی بود که به روش تمام شماری مطالعه شد. بخشی از داده های مورد نیاز این تحقیق از آمار رسمی منتشر شده بود و بخش دیگر به وسیله انجام مصاحبه حضوری با مزرعهداران و کارشناسان اداره کل شیلات استان کرمانشاه و ازطریق 46 عدد پرسشنامه جمعآوری گردید. سپس توسط نرم افزار Eviews و با روش حداقل مربعات معمولی ) OLS (، به برآورد توابع تولید پرداخته شد و از طریق آزمون برتری مدل، در نهایت تابع تولید Cobb–Douglas انتخاب گردید. نتایج نشان داد که سطح زیرکشت) زمین (، کنسانتره و ذرت، علوفه، آهک، نیرویکار، تجربه مدیر مزرعه، استفاده از دستگاه های هواده و شرایط جغرافیایی منطقه بر میزان تولید تاثیر معنیدار داشته اند) 05 / 0p<. ) جمع ضرایب متغیرهای مستقل در تابع تولید برآورد شده حدود 1 / 1 بود که نشاندهنده وجود بازدهی فزاینده نسبت به مقیاس بود. کشش تولیدی سطح زیرکشت بسیار بیشتر از نهاده های دیگر بود و نشان داد که بایستی وسعت مزارع را افزایش داد و از اراضی بیشتری برای این فعالیت اقتصادی استفاده کرد. همچنین ضریب نیروی کار 31 / 0 برآورد گردید که گویای نیاز به استخدام نیروی کار بیشتر، جهت رفتن به سمت بهینه تولید میباشد. طبق نتایج حاصل از این تحقیق، تحصیلات روی تولید اثر معنی داری نداشت درحالیکه تجربه دارای تاثیر مثبت و معنی داری روی تولید بود و این نشان داد که سطح تکنولوژی در این صنعت چندان بالا نیست. همچنین نتایج نشان داد منطقه جغرافیایی و استفاده از دستگاه های هواده روی تولید ماهیان گرمابی اثر معناداری داشتند. لذا براین اساس، مزارع مورد بررسی به سه گروه تقسیم گردید و میانگین بهرهوری های متوسط، نهایی و کل عوامل تولید، برای هرکدام از گروه ها محاسبه و با یکدیگر مقایسه گردید. به طوری که فقط در تعداد اندکی از مزارع مربوط به یکی از گروه ها معیار VMPxi / Pxi برای متغیرهای توضیحی برابر واحد بود و در دو گروه دیگر برای هیچکدام از متغیرها معیار مذکور برابر واحد نبود. این بدان معنی است که از نهاده ها به طور کاملا کارا استفاده نشده است، بنابراین به نظر میرسد به منظور بهبود کارایی در مصرف نهاده ها، پرورش دهندگان ماهی با استفاده از اصل جایگزینی نهاده ها، میتوانند به سود بالاتری دست یابند.