جلوه های موسیقایی در سوگ سروده های متنبی

زیبایی شناسی در شعر از مهم ترین گفتگوهای نقد ادبی است. موضوعی که از دیدگاه آرایه های لفظی و معنوی و نکات بلاغی جایگاه کنکاش و دقت نظر دارد. به همین منظور پژوهش حاضر با تکیه بر روش تحلیلی توصیفی نگاهی اجمالی به مساله زیبایی شناسی شعر داشته و پس از آن به ارایه و واکاوی زیبایی موسیقایی و مشتقات آن در انواع موسیقی بیرونی، کناری، درونی و معنوی سوگ سروده های متنبی شاعر برجسته و توانمند عصر عباسی ادبیات عربی پرداخته است. متنبی زیبایی های برونی، درونی، موسیقایی و معنوی را در مرثیه های خود به اوج رسانده است و از قافیه و ردیف به عنوان عنصر اصلی موسیقی کناری بهره برده است. جایگاه هنرهای ادبی و تناسب واژگانی در مرثیه های متنبی به وضوح به چشم می خورد که در تصویرآفرینی و خیال انگیزی این اشعار سهم به سزایی ایفا کرده است. نکته قابل تامل آن که ارتباط قافیه به عنوان موسیقی کناری با واژه های درون بیت به ترفندهای متنوع از قبیل اشتقاق، تضاد، تناسب و تقابل، تکرار صامت و مصوت و واژگان، ترادف و یا ایجاد تناقض بر زیبایی و موسیقی ابیات مرثیه های متنبی افزوده است که حاکی از چیره دستی شاعر هنرمند آن می باشد.