امکان سنجی مکانی و زمانی کشت جو لخت در اراضی کشاورزی شهرستان گرگان

به منظور پهنه بندی زراعی- بوم شناختی اراضی کشاورزی شهرستان گرگان جهت کشت جو لخت و تعیین تاریخ کاشت مناسب این گیاه، پژوهشی در دو بعد زمانی و مکانی انجام شد. در گام اول، از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. نتایج نشان داد که سطح وسیعی از اراضی شهرستان گرگان دارای پتانسیل مناسبی جهت تولید جو لخت است، به طوری که حدود 35/20899 هکتار (64/32 درصد) در پهنه بسیار مناسب و 13/25759 هکتار (24/40 درصد) در پهنه مناسب قرار گرفتند. پهنه بسیار مناسب در قسمت های شمال غربی به سمت میانه و شمال شرقی شهرستان مشاهده شد. در این تحقیق، در مجموع 12/27 درصد (54/17370 هکتار) از اراضی برای تولید جو لخت ضعیف و نا مناسب تشخیص داده شد. در گام دوم، آزمایشی با شش تاریخ کاشت (7 و 21 آبان، 7 و 21 آذر، 7 و 21 دی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. نتایج تجزیه و تحلیل های آماری نشان داد که تاثیر تاریخ کاشت بر تمامی صفات مورد مطالعه به جز وزن هزار دانه معنی دار بود. بیش ترین میزان عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد زیست توده و شاخص SPAD از تاریخ های کاشت اول و دوم (7 و 21 آبان) به دست آمد. به طور کلی، بیش ترین عملکرد دانه و زیست توده در 35/20899 هکتار از اراضی بسیار مناسب شهرستان گرگان، با کشت جو لخت در تاریخ های کاشت 7 تا 21 آبان ماه قابل برداشت است.