بررسی انواع مدح و مرثیه در دیوان وصال شیرازی

میرزا شفیع شیرازی، معروف به میرزا کوچک و متخلص به «وصال» یکی از بزرگ ترین شعرای عهد فتحعلی شاه و پسرش محمد شاه محسوب می شود. وصال در انواع شعر استاد بود و درعین تقلید از پیشینیان، صفات اصلی بهترین نمونه های شعر کلاسیک را حفظ کرده است. او بیشتر شاعری مداح و قصیده سراست ک دیوانش انباشته از مدح بزرگان است. او اندیشه های نو و مضامین بکر را در قالب قصیده و به شکل مدح ائمه و بزرگان زمان خود بیان کرده است. دراین جستار به شیوه توصیفی، تحلیلی و کمی انواع مدح ومرثیه در دیوان وصال شیرازی بررسی می شود. مدایح وی را می توان در دو دسته جداگانه طبقه بندی کرد: مدایحی که در وصف پیامبر اکرم (ص) ، حضرت علی (ع) و خاندان پاک وی و یا مشایخ، علما و دانشمندان زمان است و دیگری اشعاری که در مدح فتح علیشاه و دیگر دولت مردان سروده است. به طورکلی در دیوان وصال، مدایح و مراثی اغلب در قالب قصیده و ترکیب بند سروده شده؛ بسامد مدح ائمه اطهار (ع) به ویژه امام حسین (ع) نسبت به مدح امرا و پادشاهان و بزرگان خیلی بیشتر است؛ به طوری که مراثی او در سوگ سرور و سالار شهیدان (ع) از موثرترین مراثی وی به شمار می رود.