ارزیابی استفاده توام اکسین و چند ترکیب شیمیایی جهت انگیزش ریشه در قلمه های زیتون

افزونش زیتون از طریق قلمه ساقه یک روش ساده و سریع برای نگهداری یکنواختی ژنتیکی و زودباردهی نسبت به نهال های حاصل از بذر می باشد. سخت ریشه زا بودن، یکی از مشکلات این روش در برخی ارقام است که دلایل آن متفاوت می باشد. بنابراین به منظور بهبود وضعیت ریشه زایی دو رقم زیتون (کرونایکی و میشن) ، پژوهش حاضر طراحی و اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 8 تیمار و سه تکرار و دو روش کاربرد به اجرا در آمد. تیمار های هورمونی مورد بررسی شامل اکسین (ایندول بوتریک اسید) با غلظت 3000 پی پی ام به تنهایی یا در ترکیب با پوترسین (100 و 200 پی پی ام) ، فلوروگلوسینول (125 و 250 پی پی ام) ، تیروزین (250 و 500 پی پی ام) بود. اعمال تیمارها به دو روش محلول زنی (فرو بردن قاعده قلمه ها در محلول) و یا به صورت محلول پاشی (اسپری کردن قلمه ها با تیمارهای مورد نظر) انجام شد. نتایج نشان داد که واکنش دو رقم زیتون به تیمارهای اعمال شده متفاوت است به طوری که درصد ریشه زایی و طویل ترین طول ریشه تحت تاثیر رقم واقع نشد ولی بقیه صفات اندازه گیری شده در دو رقم متفاوت بود. تعداد ریشه، طول ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه در رقم میشن بیشتر از رقم کرونایکی بود و سطح برگ و هم چنین زنده مانی قلمه های زیتون بعد از انتقال به گلدان در رقم کرونایکی نسبت به رقم میشن بیشتر بود. نتایج نشان داد که تمامی تیمارهای اعمال شده تعداد ریشه، وزن تر، وزن خشک و درصد ریشه-زایی و هم چنین سطح برگ و زنده مانی قلمه های زیتون را به طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد افزایش دادند، به طوری که بیشترین افزایش در تیمارهای اکسین در ترکیب با فلوروگلوسینول (250پی پی ام) و یا پوترسین (200 پی پی ام) نسبت به تیمار شاهد مشاهده شد. صرف نظر از رقم زیتون مورد مطالعه، روش اعمال تیمارها نیز مهم به نظر می رسد به طوری که بیشترین تعداد و طول ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه در روش محلول زنی مشاهده شد و بیش ترین سطح برگ و درصد ریشه زایی در روش محلول پاشی مشاهده شد. نتایج پژوهش حاضر به وضوح نشان می دهد که ترکیب توام اکسین با برخی ترکیبات شیمیایی مانند فلوروگلوسینول، پوترسین و تیروزین قادر به بهبود ریشه زایی قلمه های زیتون است و کاربرد توام آن ها در نهالستان های تجاری برای افزونش ارقام زیتون توسط قلمه قابل توصیه است.