ارزیابی تیمارهای مختلف بر بهبود جوانه زنی بذر زنبق نمکزار

زنبق نمکزار (Iris spuria subsp. Musulmanica) گیاهی است بومی، که به عنوان گیاه زینتی ارزشمند، که می تواند به صورت گل شاخه بریده و در فضای سبز مورد استفاده قرار گیرد. بذر زنبق نمکزار در شرایط طبیعی دارای جوانه زنی پایینی است، به همین دلیل آزمایشی در جهت بهبود جوانه زنی آن انجام گردید. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 10 تیمار، چهار تکرار (هر تکرار شامل 25 بذر) در سال 1395 و از رویشگاه طبیعی زنبق نمکزار واقع در شهرستان بجنورد اجرا گردید. تیمارها شامل: هیدروکسید سدیم 20 مولار به مدت 10 دقیقه، هیدروکسید سدیم 15 مولار به مدت 20 دقیقه، آب 100 درجه سانتی گراد به مدت 10 دقیقه، آب 80 درجه سانتی گراد به مدت 15 دقیقه، اسید سولفوریک 98 درصد به مدت 10 دقیقه، اسید سولفوریک 98 درصد به مدت 15 دقیقه، چینه سرمایی به مدت 30 روز، چینه سرمایی به مدت 60 روز، چینه سرمایی به مدت 90 روز و تیمار شاهد بودند. تاثیر تیمارهای منتخب بر همه پارامترهای جوانه زنی معنی دار بود (05/0>p). پیش تیمار بذرها در محلول هیدروکسید سدیم با غلظت 20 مولار به مدت 10 دقیقه نسبت به بقیه تیمارها، منجر به افزایش بیشتر در پارامترهایی درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، شاخص بنیه بذور، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن تر و خشک ریشه چه و ساقه چه گردید. در سه سطح چینه سرمایی جوانه زنی کمتری نسبت به شاهد بدون تیمار مشاهده شد. هم چنین تیمار اسید سولفوریک 10 دقیقه به طور نسبی موجب بهبود در جوانه زنی و سایر پارامترهای جوانه زنی نسبت به شاهد بدون تیمار گردید. هیدروکسید سدیم به واسطه فعالیت قلیایی و حل ترکیبات چربی دوست موجود در پوشش های بیرونی و درونی بذر زنبق نمکزار به طور موثرتری موجب بهبود جوانه زنی گردید. احتمالا در این گونه زنبق نیز به مانند بسیاری از گونه های زنبق خواب مورفوفیزیولوژیکی وجود دارد.