عذاب قبر، تفسیر طبیعی، تاویل حکمی و مواجهه با اشکالات

اعتقاد به مراتب و مواقف قیامت از مسائل مهم شریعت و از عوامل تاثیر گذار در نظر و عمل متشرعین است. عالم قبر، حالات، عوارض و احکام آن از نخستین مراتب ورود به آخرت است. متون شریعت مساله عذاب قبر را مسلم دانسته و به تفصیل در این باره سخن گفته اند. نگرش نقلی - تعبدی این متون را به حسب ظاهر به فشار و عذاب جسمی و مادی در قبر و در عالم طبیعت تفسیر کرده است. در مقابل دیدگاه تعقلی- تاویلی، متون شریعت در این حوزه را ناظر به مراتب اولیه برزخ و مثال صعودی تفسیر می کند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی، به تقریر و مطالعه تطبیقی این دو دیدگاه پرداخته، توانایی هر کدام در تبیین مساله و پاسخ گویی به شبهات را مورد سنجش و ارزیابی قرار داده و با ذکر برخی مصادیق نشان داده ایم که تاویل حکمی در این زمینه توفیق بیشتری در قلع اساس اشکال و همراهی با متون خواهد داشت.