صندوق عدالت؛ تداوم سنت یا زمینه ساز تجدد

  ابتکار ناصرالدین شاه قاجار در تاسیس «صندوق عدالت» نوعی نوآوری در سنت دیرینه شاهان ایرانی معدلت شعار از پیش از اسلام تا عصر قاجار بود. میزان عزم شاه در تاسیس این صندوق و تاکید او بر وجه نمادین و ابزاری این اقدام ابتکاری برای ارتباط بی واسطه با رعایا، و میزان کامیابی او در دادرسی به مظالم، و زمینه سازی برای اقتباس نهادهای نوین مرتبط در عصر مدرن، از اهداف این پژوهش است.
روش/ رویکرد پژوهش: بخش عمده این پژوهش با استناد به دست نوشته ها و اسناد مربوط به تاسیس و گزارش عملکرد صندوق عدالت به روش توصیفی-تحلیلی و مطالعه کتابخانه ای و با کمک اسناد و مدارک آرشیوی انجام شده است.
یافته ها و تاکید ناصرالدین شاه بر وجه نمادین عدالت پناهی حاکم و تامین مشروعیت به جای عدالت گستری با آگاهی او از سنت ایرانی-اسلامی شاه عادل، و اختلال ایجادشده توسط صندوق و نظام ناکارآمد جایگزین آن در کارایی نهاد مدرن پارلمان، ازجمله یافته های این پژوهش است.