روش شناسی نقد خط نستعلیق

قابلیت های بصری خط نستعلیق باعث شده است که این خط از قرن نهم ه. ق به بعد پرکاربردترین خط در کتابت نسخه های خطی ایرانی باشد؛ اما حوزه نقد آثار خوشنویسی نستعلیق از روند رو به رشد حوزه ی اجرا، بازمانده و سخت نیازمند بازبینی و تدوین است. اصول و قواعد خوشنویسی سنتی، میراث ارزشمند قدما در زمینه ی آموزش خوشنویسی است و گمان می رود با وجود نقصان آن در حوزه نقد، قابلیت تطبیق با روش های نقد علمی نوین را دارد. این پژوهش که با روش تحلیلی و توصیفی و با مطالعات کتابخانه ای سامان یافته است قصد دارد ضمن شرح و تحلیل انتقادی اصول و قواعد سنتی خط نستعلیق، با استفاده از اصول و مبانی هنرهای تجسمی و اصول نظریه ی گشتالتو سبک شناسی اثر، به توسعه و نظام مند ساختن روش نقد آثار خوشنویسی نستعلیق بپردازد. در پایان مقاله با تدوین و ارائه ی الگویی ترکیبی برای نقد آثار خوشنویسی با خط نستعلیق، این نتیجه حاصل شده است که روش های مختلف نقد، از اصول و قواعد خوشنویسی، تا اصول و مبانی هنرهای تجسمی و اصول نظریه ی گشتالت، هر یک بخشی از قابلیت های اثر خوشنویسی نستعلیق مورد نقد را فعال می کنند و اتخاذ یکی از این روش ها به تنهایی، به نقص و ابهام در فرایند نقد منجر خواهد شد.